Scriptiebank overzicht

De fotosynthetische capaciteit van verschillende boomsoorten en lianen werd voor de allereerste keer vergeleken tussen twee sites in het Amazonewoud enerzijds en één site in het Centraal-Afrikaanse regenwoud anderzijds. De fotosynthese was opvallend hoger in het Afrikaanse bos. We zouden dus best verschillende parameters gebruiken voor beide regenwouden in vegetatiemodellen. Zo kunnen we klimaatverandering en de impact ervan beter voorspellen. Dit onderzoek kan helpen om meer aandacht te vestigen op het vaak vergeten Afrikaanse regenwoud.

Ik heb een ruimtespectrometer ontworpen voor het monitoren van klimaatverandering die betere prestaties levert dan de state-of-the-art in elk domein. De omvang is 90 keer kleiner, waardoor de satelliet in één CubeSat-eenheid past. De ruimtelijke resolutie is beter (<5 km) voor een swathbreedte van 1000 km groter voor een totaal van 3700 km. En het geanalyseerde spectrum is veel groter.

Om te groeien zetten bomen koolstofdioxide (CO2) om in biomassa met behulp van
energie die ze halen uit licht (fotosynthese). Dit proces wordt ook wel koolstofvastlegging
genoemd en zo absorberen bossen zo’n 27% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van
fossiele brandstoffen. CO2 is een broeikasgas dat warmte vasthoudt en door een enorme
stijging in onnatuurlijke uitstoot in de laatste decennia, zoals door industrialisatie en
ontbossing, is het een cruciale factor in klimaatverandering. Bomen absorberen niet enkel
koolstof uit de lucht, ze houden die ook vast voor een erg lange tijd, bijvoorbeeld in hun
boven- en ondergrondse biomassa. Zo’n 45% van de koolstof op aarde is opgeslagen in
bossen. Daarom bieden bossen veelbelovende toepassingen in de wereldwijde
initiatieven tegen klimaatopwarming. Het beheer van deze bossen speelt hierin een
sleutelrol, maar wetenschappers zijn het nog niet eens of het in deze context juist beter
is om bossen wel of niet te beheren. In deze thesis werden geavanceerde teledetectietechnieken gebruikt om de bovengrondse koolstofvoorraden in een Atlantisch (Nationaal
Park Brabantse Wouden, Vlaanderen, België) en Mediterraan (Catalonië, Spanje)
studiegebied te modelleren, gebaseerd op veldmetingen die als referentie dienden. Paren
en tripletten van beheerde en onbeheerde bossen werden vergeleken om vier
onderzoeksvragen te beantwoorden: 1) Is de combinatie van meerdere teledetectiebronnen superieur voor het schatten van de bovengrondse koolstofvoorraad? 2) Wat is
het effect van bosbeheer op de koolstofvoorraad? 3) Wat is het effect van bosbeheer op
koolstofvastlegging? 4) Wat is het effect van de koolstofvoorraad en het bosbeheer op de
kwetsbaarheid voor kruinbranden? De combinatie van verschillende teledetectiebronnen
bleek voordelig om koolstofopslag te voorspellen, vooral voor hoge biomassa’s. Uit de
veldgegevens in België bleek vervolgens dat onbeheerde bossen een hogere
koolstofopslag hebben dan beheerde bossen. Hoewel het bekomen model accuraat
genoeg voorspellingen maakte, werd dit verschil echter niet succesvol gedetecteerd door
het teledetectie-model, o.a. door saturatie bij signaaldetectie. In Spanje werd geen
verschil in koolstofopslag gemeten, en werd geen succesvol model verkregen. Het
gevarieerde reliëf, het tekort aan observaties en de technologische tekortkomingen
bieden hiervoor een verklaring. Vervolgens werd de koolstofopslag in België geschat voor
alle jaren tussen 2017 en 2023 volgens het finale model, om vervolgens de
koolstofvastlegging doorheen de tijd te berekenen. Hierbij werd geen verschil gevonden
tussen beheerde en onbeheerde bossen, mogelijks omdat ze nog niet lang genoeg
onbeheerd waren of het verschil niet gedetecteerd werd door teledetectie. Klimaatrampen
zoals bosbranden vormen een grote bedreiging voor de koolstofopslag in bossen, zeker
in droogtegevoelige regio’s zoals Spanje. In dit studiegebied werd een kwalitatieve
analyse gedaan naar het verband tussen koolstofopslag, bosbeheer, en de gevoeligheid
voor kruinbranden (waarbij het vuur zich via de kruin aan hoge snelheid verspreidt).
Beheerde bossen zijn over het algemeen minder gevoelig voor kruinbranden, maar er
werd geen verband gevonden met de totale koolstofopslag. Echter, hoe meer biomassa
in kleine bomen opgeslagen is, hoe gevoeliger, omdat het vuur via deze lage vegetatie
de kruin kan bereiken. Verder onderzoek naar de invloed van concrete beheersregimes
kan leiden tot meer specifieke beheersrichtlijnen.

De scriptie kadert binnen het ruimer maatschappelijk kader omtrent de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Zij omvat een grondige juridische analyse van het internationaal en regionaal rechtskader, dat een directe dan wel indirecte vrijwarende rol kan bekleden voor de veerkracht van bossen. Tot slot is de scriptie geschreven vanuit een multidisciplinaire invalshoek, waarbij recht en wetenschap elkaar afwisselen.

Wat betekent vrije wil skepticisme voor de individuele morele verantwoordelijkheid inzake het klimaatdebat en hoe kan hiermee omgegaan worden?

Deze thesis bespreekt de taxonomische en functionele diversiteit van de tropische bossen op de westelijke flank van de Ecuadoraanse Andes.

Kunnen we ons vlees- en zuivelrijk dieet vandaag nog rechtvaardigen? In tijden van klimaatverandering, overbevolking en massa-extinctie dringen ethische vragen zich op.

Deze scriptie ontwikkelde en testte een methode voor onderzoek naar de ecologische effectiviteit van het FSC ('Forest Stewardship Council') keurmerk voor duurzaam bosbeheer en de resulterende producten. Het onderzoek geeft ook resultaten van een studiegebied in Chili en toont hierbij ecologische belang van het FSC label.

In deze scriptie wordt er gebruik gemaakt van pollen om de vegetatieveranderingen in de vallei van de Zwarte Beek over de afgelopen duizenden jaren op te helderen. Op die manier krijgen we een beter inzicht in het functioneren van dit ecosysteem en kunnen we vroegere menselijke verstoringen opsporen.

In deze paper wordt de natuur bij de schrijfster Bettine von Arnim en de schrijver-dichter Joseph von Eichendorff vergeleken. Hoewel ze beide tot de Duitse Romantiek gerekend worden, hebben ze een andere visie. Tegenwoordig is de natuur een hot topic, maar dat was drie eeuwen geleden ook al zo.

Er werd een online app ontwikkeld voor de selectie van inheemse struik- en boomsoorten voor het herstel van tropische droogbossen in Noord-Peru en Zuid-Ecuador. De selectie gebeurt op basis van de lokale omgevingsstressfactoren op de plaats van herstel en de gewenste producten en/of diensten.

Problematiek rond de illegale handel in bedreigde dier- en plantensoorten uitgelegd. Bestaande internationale regelgeving en initiatieven opgesomd, alsook suggesties voor een betere aanpak in de toekomst.

Gedurende de laatste eeuwen vonden, net zoals in de rest van West-Europa, grote landschapsveranderingen plaats in het Hageland, een regio in het noordoosten van Vlaams-Brabant. In dit onderzoek gingen we na in welke mate deze landschapsveranderingen hebben geleid tot extinctie, extinctieschuld of kolonisatiekrediet bij karakteristieke hooiland-, heide- en bossoorten.

We kunnen er niet om heen, de gewijzigde klimaatomstandigheden kan de mensheid leiden naar een ernstige crisissituatie. Verschillende studies hebben reeds aangetoond dat de vleesindustrie één van de belangrijkste bijdragers aan klimaatverandering is door de uitstoot van broeikasgassen, maar ook door ontbossing, bodemdegradatie, watertekorten en algemene milieuvervuiling. Ondanks de omvang van het probleem en het reeds bestaande bewijs van de milieu-impact van de productie van vlees en andere dierlijke producten, bestaan er relatief weinig wereldwijde en nationale beleidsmaatregelen die de milieueffecten van de vleesindustrie reguleren, en diegene die wel bestaan blijken in praktijk onvoldoende.Om effectief de weg naar een duurzame toekomst te banen moeten de problemen gerelateerd aan de productie van vlees en andere dierlijke producten dringend in acht genomen worden.

Bosfragmenten zullen weldra talrijk worden in het Afrikaanse landschap en vele organismen zullen voor hun overleving gaan afhangen van deze bosrestanten. Door een vergelijking te maken tussen de zoogdierdiversiteit van bosfragmenten en grote intacte bossen werd er geprobeerd om inzicht te krijgen in dit proces. Zowel taxonomische als functionele diversiteit werden hierbij onder de loep genomen.

De 37-jarige evolutie en de actuele toestand van de bodem en de onderbegroeiing in het Sint-Annabos in Antwerpen.

De verwachte hogere atmosferische koolstofdioxide concentraties zullen niet noodzakelijk aanleiding geven tot een sterkere groei in tropische bossen. Verschillende omgevingsfactoren, zoals de nutriëntenvoorraad van de bodem, kunnen deze groei immers limiteren. Deze thesis beschrijft hoe de koolstofopslag van tropische bossen varieert langsheen een hoogtegradiënt in het Andesgebergte van Ecuador en hoe de nutriëntendynamiek van de bodem daar een belangrijke rol in speelt.

Modernisering in het AmazonewoudBijna wekelijks komt het thema rond ontbossing van het Amazonewoud in de actualiteit. Hierbij worden de grote gevolgen voor de natuur en klimaatopwarming telkens aangehaald, maar de lokale bevolking wordt vaak over het hoofd gezien. Deze mensen zijn afhankelijk van het Amazonewoud  en gebruiken de natuurlijke rijkdommen die het te bieden heeft om huizen te bouwen, sierraden te maken, om te voorzien in voedsel, medicinale toepassingen, enzovoort.

Afval van papierindustrie in de strijd tegen de Afrikaanse slaapziekteBiomassa als duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffenGezien de eindige reserves aan aardolie en andere fossiele brandstoffen, groeit de laatste jaren het besef dat de mens op zoek dient te gaan naar duurzame bronnen voor brandstoffen en chemicaliën. Energie uit vloeibare brandstoffen kan eventueel vervangen worden door wind- water- of zonne-energie tot zelfs geothermale energie.

Onze vleesconsumptie is niet duurzaamEen hoge vleesconsumptie zit ingebakken in onze westerse eetcultuur. Velen beschouwen het als een belangrijke bron van culinair genot en een vanzelfsprekend onderdeel van de maaltijd. Steeds meer mensen zijn zich echter bewust van de talrijke duurzaamheidsproblemen die vlees met zich meebrengt. Benjamin De Groeve, masterstudent in de Milieusanering en het Milieubeheer aan de Universiteit Gent, stelde in zijn masterproef de vanzelfsprekendheid van vlees in vraag.Een felbegeerd goedDe centrale positie van vlees in ons westerse dieet is vrij recent.

Honing tegen de hongerWanneer we honing op onze boterham smeren, denken we er niet bij na maar bijen houden kan voor veel huishoudens in ontwikkelingslanden een weg uit structurele armoede betekenen. Ethiopische boeren kunnen hun inkomen 50% verhogen door het houden van één bijenkolonie. In mijn scriptie ging ik samen met Ethiopische boeren en landbouwexperts op zoek naar een manier om moderne bijenkasten betaalbaar te maken voor elke plaatselijke imker. Het eindresultaat is de toolkit ‘Adis’.In België is bijen houden vooral een hobbyaangelegenheid.

 Lithium als bijkomend bewijs voor uitsterven dinosauriërs door meteorietinslag.Gent – Bijkomend bewijs voor het uitsterven van de dinosauriërs ten gevolge van de apocalyptische klimaatveranderingen werd gevonden via het element lithium. Deze klimaatveranderingen werden gelinkt met een meteorietinslag die 66 miljoen jaar geleden plaatsvond.

Verontrustende bevindingen betreffende twee grote Ethiopische Riftvallei MerenDe Ethiopische Riftvallei meren Chamo en Abaya zijn zeer grote en economisch belangrijke meren met een hoge biodiversiteit ten opzichte van andere Ethiopische Rift meren. Abaya kan bij de grote meren van de wereld (>500km2) gerekend worden, en beide meren zijn economisch belangrijk qua visvangst en toerisme. Het bekken dat ze samen en met hun rivieren vormen bezit het hoogst aantal vissoorten van alle Ethiopische Riftvallei bekkens.

De kap van suikerbomen gaat onverbiddelijk door!“Ik heb nog nooit een suikerboom gezien, in welk sprookjesland komen deze voor?” hoor ik u al vragen. Deze bomen bezetten het oppervlak van eiwitten, dus niet meteen vergelijkbaar met een doordeweekse berk of beuk. Recent werd een technologie ontwikkeld om deze suikerbomen weg te maaien. Een vorm van ontbossing met vele voordelen, vooral in de farmaceutische industrie. Eiwitten zijn één van de voornaamste bouwstenen van ons lichaam, ze komen voor in en op elke cel en stromen rijkelijk in het bloed.

Mangrovemoordenaar op heterdaad betraptMangroves, een bostype dat voor de doorsnee persoon slechts vaag bekend is als achtergronddecor van het tv-programma ‘Expeditie Robinson’ wordt door natuurliefhebbers vaak bestempeld als één van de mooiste, meest biodiverse en ecologisch belangrijkste natuuromgevingen op aarde.

 Een wetenschappelijk verhaal over populaire mensen: lokale praktijken in een bosbeheer project in Agama, Ethiopië. For it is the nature of people to love, then destroy, then love again what they value most.(Neale Donald Walsh)De scene: van ontbossing tot gemeenschappelijk bosbeheer “But we are born here and relate to the forest. Yesterday we lived, today we live, and tomorrow we pass the forest to other generation. So we struggle, we survive. And from any direction, somebody comes to destroy this forest, we together lose our life.


Op weg naar een betere toekomst.An wout pou yon lavni miyò.Het belang van gezinshulp in een minder ontwikkeld land: HaïtiIn een groot deel van de wereld wordt het gezinsleven vooral bedreigd door ongelijkheden in de economische wereldorde. Die ongelijkheden vormen een oorzaak van milieuvervuiling, politieke instabiliteit, oorlog, armoede, allemaal ongunstige omstandigheden waaronder veel gezinnen in ontwikkelingslanden vandaag de dag te lijden hebben. Sinds 1996 ben ik voorzitter van de vzw FINADO.

Een tas koffie met een wrange orchideeënsmaakOrchideeën zijn alom bekend en geliefd als het ideale bloemengeschenk. Ze kennen dan ook de meest uiteenlopende en prachtige bloemstructuren. Darwin sprak zelfs over een ‘afschuwelijk mysterie’. Hij was zeer geboeid door de verscheidenheid aan bloemen maar kon niet verklaren hoe ze zo verschillend konden zijn. Wat veel mensen niet weten is dat de meeste van die orchideeën, op uw vensterbank of in de natuur, epifyten zijn. Dat wil zeggen dat ze een andere plant (meestal een boom) gebruiken als habitat. Een habitat is de plaats waar een plant groeit.

 
‘Kallpa quq’ (‘krachtbron’ in het Quechua)
Biogasinstallatie voor de Andes.
 
Inleiding
 
In het Andesgebergte van Peru zijn gas en elektriciteit geen vanzelfsprekendheid.
Boerenfamilies gebruiken brandhout om te koken en voornamelijk kaarsen als verlichting.

De Schelde, een rivier met karakter
 
Ik ben maar een bescheiden rivier, slechts 350 km lang. Ik kom niet van grote hoogten, maar borrel rustig op in Noord-Frankrijk. Al meanderend zoek ik mijn weg door het mooie Noord-Franse, Waalse en Vlaamse land.
Aan mijn oevers zijn mensen gaan wonen, mensen met hun kinderen en kleinkinderen. Ze hebben er prachtige steden gebouwd. Tegen de stroom opvarend, zijn schatten van overzee landinwaarts gebracht. Ik werd belangrijk en soms werd er zelfs strijd om mij geleverd.
Later werd ik gekanaliseerd, in het gareel gehouden, in een keurslijf gewrongen.