Scriptiebank overzicht

Jules Callewaert, een ‘zwarte’ pater? Op 25 november 2014 zal het vijftig jaar geleden zijn dat pater Jules Callewaert overleed. Deze dominicaan en voorvechter van de Vlaamse zaak is een halve eeuw na zijn dood nog steeds geen onomstreden figuur. Voor sommigen is hij het voorbeeld bij uitstek van de geestelijke die scholieren en studenten overtuigde om naar Rusland te trekken en daar tegen de communisten te vechten, voor anderen is hij de edelmoedige flamingant die na de oorlog ten onrechte werd veroordeeld.

Cerebral Palsy (CP) is een vaak voorkomende aandoening tijdens de kinderjaren (Himmelmann et al. 2010) en gaat in 85% gepaard met spasticiteit [1]. De patiënt wordt gekenmerkt door een onwillekeurig verhoogde spierspanning of plotse spiersamentrekking, en verminderde willekeurige kracht. Spasticiteit wordt gekenmerkt door twee effecten, namelijk lengte-afhankelijkheid [2] en snelheidsafhankelijkheid [3]. Het eerstgenoemde betekent dat als men een spier verder uitrekt er meer spasticiteit optreedt.

Bepalende factoren voor adaptatie.Hoewel het leven op aarde altijd al veranderingen in tijd en ruimte onderging, worden heel wat organismen vandaag nog meer op de proef gesteld door de klimaatverandering. Om te kunnen overleven, is het voor deze organismen noodzakelijk zich aan te passen aan de heersende omstandigheden. Lokale adaptatie kan leiden tot meer biodiversiteit, één van de belangrijkste drijfveren voor de verschillende diensten die het ecosysteem levert aan de mens, zoals bijvoorbeeld drinkbaar water.

De (totale) knieprothese, een delicaat beeldhouwwerk?“Nowhere are there more insensitive, unreliable, unvalidated measurement tools than in the orthopaedic literature.”Kirkley & Griffin Gilbert en zijn versleten knieGilbert heeft al jaren last van zijn knie. Vroeger hield hij enorm van voetballen, maar nu raakt hij niet meer vooruit. De tocht van de zetel naar de televisie is een hel. Pijnstillers bieden geen soelaas meer. Zijn vrouw dringt aan dat hij eindelijk eens naar een dokter zou gaan; een knieprothese blijkt onvermijdelijk…Maar hoe moet de chirurg zijn knieprothese plaatsen?

MODDER MET EEN KLIMAATSVERHAALWeer en klimaat, het zijn concepten waar we willens nillens iedere dag mee in aanraking komen. Met de regelmaat van de klok vuren media feiten en cijfers op ons af, gaande van doordeweekse weerberichten tot onheilspellende scenario’s in verband met klimaatsverandering. Niemand ontsnapt nog aan deze overweldigende informatiestroom. Wetenschappers zijn echter al langer gefascineerd door het belang en de complexiteit van het aardse klimaatssysteem.

Verpleegkunde en vroedkunde studeren geeft stress, burn-out en depressie. Of is eigenwaarde de oorzaak?“Zorgberoepen zijn stressvol en emotioneel zwaar. Studenten ervaren niet alleen de stress van het studeren zelf, maar maken tijdens de stages kennis met wat een zorgberoep inhoudt. Stress, depressie en burn-out zijn geen ongekende aandoeningen tijdens de studies, maar wat doen we er aan?”Zorgberoepen geven stressEen zorgberoep wordt gezien als een stressvol en emotioneel zwaar beroep. Bovendien krijgt 25% van alle verpleegkundigen tijdens hun loopbaan te maken met burn-out.

Juridische image building uit vervlogen tijdenAls we het hebben over recht, flitsen dan spontaan allerlei gortdroge rechtsartikels door je hoofd of zie je voor je de rechter in toga, het eeuwig in de steigers staande Justitiepaleis of de gesticulerende advocaat? Een krachtig beeld blijkt vaak bepalender dan (enkel door insiders begrepen) woorden. Ook toen er van massamedia zoals we die nu kennen nog geen sprake was, deed het rechtswereldje al aan image building.

Is schoonheid een betere hulp dan alle aanbevelingsbrieven?Eeuwen geleden schreef de Griekse filosoof Aristoteles: ‘schoonheid is een betere hulp dan alle aanbevelingsbrieven.’ Deze gedurfde uitspraak doet ook vandaag de harten van jonge werkzoekenden sneller slaan. In de huidige samenleving wordt aan het uiterlijk namelijk veel belang gehecht. Het is bijgevolg niet ondenkbaar dat uiterlijk een invloed kan hebben op de aanwervingskansen.

De Vlaamse diasporasamenleving zorgt ervoor dat er niet enkel aandacht is voor het televisiegebruik van autochtonen, maar ook voor dat van etnische minderheden. Vooral diasporajongeren bevinden zich in een moeilijke positie, aangezien ze tussen twee culturen balanceren. Ook in bestaand kwantitatief media-onderzoek wordt nadruk gelegd op het dichotome televisiegebruik van etnische minderheden.In dit onderzoek stappen wij af van die dichotomie en trachten wij het televisiegedrag van diasporajongeren te onderzoeken zonder de individuele situatie van elke jongere uit het oog te verliezen.

Waarom de dood ons leven zou moeten reddenIn de hedendaagse literatuur is het een gemeenplaats geworden om te beweren dat soevereiniteit niet meer van deze tijd is. Vroeger konden vorsten en staten beslissen over leven en dood van hun onderdanen. Vandaag dient de overheid daarentegen de bevolking te beschermen en haar productiviteit te vergroten. Bovendien beschikken mensen over allerlei mechanismen, bijvoorbeeld mensenrechten, om zich te beschermen tegen de staatsmacht. De Franse filosoof Michel Foucault sprak daarom over de evolutie van soevereine macht naar biomacht.

In het oog van de drone                                                                                     In haar boek “Gaza op mijn hoofd” schrijft Inge Neefs, "Boven ons hangt er nu zo'n gigantische stalen wesp: een drone, een onbemand vliegtuig dat van op afstand bestuurd wordt, via een console, ergens in Tel Aviv waarschijnlijk. (...) Het enige wat nu telt is de dodelijkheid, de onvoorspelbaarheid van dat massief tuig boven ons.

“De keizer die een schande was.”Seksschandalen van Romeinse keizersHet intieme leven van machtige, publieke figuren spreekt steeds tot de verbeelding, denk maar aan Berlusconi’s ‘bunga bunga-feestjes’, de kamermeidaffaire van DSK, de tumultueuze relatie van prins Charles en Lady Di, enzovoort. In de oudheid was dit niet anders, het volk speculeerde druk over het seksuele doen en laten van hun keizers. Kranten, televisie en andere media bestonden weliswaar nog niet, maar de wildste geruchten bereikten vlot zelfs de verste uithoeken van het Romeinse Imperium.

 WO I door de ogen van een kind.Vrijdag 31 juli 1914"Het is een warme zomeravond met de belofte van een zonnig weekend.Het valt zelfs ons, de kinderen, op dat er onrust is.De mensen komen op straat om in groepjes besprekingen te houden. We horen ze spreken over oorlog, soldaten, mobilisatie. Onze aandacht gaat naar iets anders: de grote vakantie die we op 1 augustus krijgen, wat ons op voorhand zielsgelukkig maakt." (Alfons Vander Heyden, 9 jaar)Om een 'complex' thema als WO I aan te brengen bij lagere schoolkinderen moet je enkele belangrijke zaken in acht nemen.

 “ONTHAALONDERWIJS IN VLAANDEREN KAN BETER.”Freya Van Alsenoy (Universiteit Antwerpen) detecteert een grote wens om de adviezen van de Vlaamse Onderwijsraad over het organiseren van secundaire onthaal onderwijs te laten omvormen tot beleid. Doorstroom van leerlingen uit onthaalscholen moet beter Vlaanderen kent in het secundaire onderwijs sinds 1991, naast de reguliere schoolwerking (ASO, TSO, BSO, KSO), ook onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers.

IJzeren vuist of fluwelen handschoen in klas?Hoe komt het dat sommige leerkrachten in klas een strakke discipline eisen, terwijl andere meer het initiatief overlaten aan de leerlingen? Het vertrouwen dat de leerkrachten hebben in hun leerlingen en in hun directie blijkt hierbij alleszins invloed te hebben. Merkwaardig genoeg blijkt de invloed van het vertrouwen in deze twee partijen heel verschillend te zijn. Leerkrachten die hun leerlingen vertrouwen blijken minder discipline te eisen.

De Rechter en De HistoricusOnze huidige Westerse maatschappij gaat op zoek naar antwoorden voor de toekomst in het verleden. Het falen van de communistische utopie, de gevaren van een ongebreideld kapitalisme, de uitdagingen van de multiculturele samenleving, de strijd voor het behoud van onze sociale verzorgingsstaat en het uitblijven van nieuwe ideologieën om op die uitdagingen een overkoepelend antwoord te bieden drijven ons collectief ertoe om voor de oplossing van problemen in het heden ons te laten inspireren door het verleden.

Muziekschool 2.0Een muziekinstrument leren bespelen is een proces dat veel tijd en inspanning vraagt van de (aspirant)-muzikant. Door veel te oefenen zal de muzikant na verloop van tijd vlotter worden in het bespelen van het muziekinstrument. Vlotter betekent echter niet noodzakelijk beter. Om meester te worden over het instrument heeft de muzikant er nood aan om gewezen te worden op zijn fouten, maar ook op de zaken die hij goed doet (dit geldt immers voor alle leerprocessen in het leven).

Strafrecht in de kasselrij Ieper in de 18e eeuw Op 22 april 1759 wurgt landloper François Cneudde op brutale wijze de eenenvijftigjarige vrouw Joanna Ovijn met haar eigen halsdoek, vervolgens kleedt hij haar volledig uit en steekt hij al haar kleren en bezittingen in zijn plunjezak. ‘In sijne ommenschelieke vreetheijt’ steekt hij haar lijk meerdere keren door met een mesje, snijdt daarna haar buik open en haalt haar darmen en ingewanden uit.

Ook hommels hebben een allatotropine receptorNeuropeptiden zijn kleine hormonen die afgescheiden worden door de hersenen. Ze kunnen gezien worden als signalen die de hersenen gebruiken om te communiceren met de rest van het lichaam. Bij dieren sturen deze neuropeptiden diverse fysiologische reacties zoals bijvoorbeeld het hongergevoel of paargedrag.

(Welvaart)crisis in het globale noorden, dus compenseren in het globale zuiden?Wereldwijd ondervinden derde wereldlanden de gevolgen van de voedsel-, energie- en economische crisis in het ‘globale noorden’. Om tegemoet te komen aan de noden en tekorten van een groeiende bevolking gaan de ‘eerste en tweede wereld’ landen op zoek naar (landbouw)gronden in het globale zuiden. En hoewel deze gronden meestal als ‘ongebruikt’ bestempeld worden door de overheden, zijn ze vaak van groot belang voor de lokale mensen.

Restauratie van landelijk vakwerk in Limburg: duurzaamheid versus erfgoedwaardenDaar staat hij plots, temidden het landschap,  als een vage schim van vergane glorie. Zijn statigheid verloren, aangetast door de tand des tijds. Noeste handarbeid zijn hem voorafgegaan, door vakmanschap gekneed en gevormd tot wat hij is. Zijn gloriedagen van weleer, voorgoed voorbij… Of toch niet?In Limburg, en in het bijzonder in Haspengouw en de Kempen, bleven talrijke historische vakwerkconstructies bewaard. De vakwerkbouw op het platteland creëert een unieke weergave van het landleven in het verleden.

XX or XY …  Who cares?Attitudeonderzoek naar gendernormen, homofobie en transfobie.Naar aanleiding van een zeer agressieve transfobe geweldpleging die plaats vond op 15 Oktober 2012, wilden we met dit onderzoek peilen naar hoe het echt gesteld is met de attitudes van de Vlaamse bevolking naar holebi’s en transgenders toe. Eerdere onderzoeken stelden al vast dat transgenders niet vanzelfsprekend kunnen rekenen op sociale en maatschappelijke acceptatie (Hammerberg, 2009; Kuyper, 2012; Human Rights Watch, 2011).

Boomkikkers zoeken toevlucht in epifytenDe tropische regenwouden van Zuidoost-Azië herbergen een grote diversiteit aan planten en dieren. Die wordt helaas bedreigd door vooral de hout- en landbouwindustrie. Epifyten zouden wel eens een toevluchtsoord kunnen zijn voor heel wat woudbewoners, en met name boomkikkers.Epifyten zijn planten die zich vasthechten aan de stam of takken van bomen. In tropische regenwouden is de nestvaren wellicht de meest voorkomende epifyt. Die vangt water en plantenmateriaal op in een kelk, gevormd door zijn lange, smalle bladeren.

Het verbreden van de toegang tot geneesmiddelen: een wereldwijde bekommernisWereldwijd kunnen ontelbare patiënten niet genieten van de nodige behandeling wegens een te hoge kostprijs, waaronder HIV-patiënten in ontwikkelingslanden. Deze hoge kostprijs is mede het gevolg van het vestigen van octrooien, beter gekend als patenten, op geneesmiddelen. Dergelijke octrooien worden aan bedrijven toegekend om een deel van het peperduur onderzoek en de peperdure ontwikkeling terug te verdienen. Samenwerking door middel van een “patent pool” kan de toegang tot geneesmiddelen verbreden.

De Bulgaarse koormuziek: het ontdekken waard!In Vlaanderen wordt er sinds enkele jaren weer meer in koor gezongen.  Er werden vele nieuwe koren opgericht en de koormuziek werd populairder.  Er worden vooral liederen gezongen van West-Europese componisten.  Wat in België weinig bekend is,  is echter de koorliteratuur uit de Oost-Europese landen.    Deze landen hebben een sterk ontwikkelde koorcultuur en het niveau van de koren is vaak zeer hoog.  Jammer genoeg komt hun koorliteratuur maar zelden tot in West-Europa.   Ik heb ervoor gekozen om de Bulgaarse koorliteratuur te onderzoeken.

De Koninklijke Vlaamse Schouwburg te Brussel: het failliet van het 'Vlaamse' profielNog niet zo lang geleden profileerde de Koninklijke Vlaamse Schouwburg zich net als de gevestigde theaters in Antwerpen en Gent als een cultuurdrager bij uitstek. Vanuit hun didactische functie moesten de schouwburgen in de jaren 1950 en 1960 cultureel verantwoord toneel brengen voor een grote gemeenschap. Toch was de KVS enigszins een buitenbeentje.

Stormen in de zonneatmosfeerOok op de Zon stormt het regelmatig. Tijdens een zonnestorm verstoort de impact van atomen en vrije elektronen het evenwicht in de corona, de buitenste laag van de zonneatmosfeer. Aangezien we met onze telescopen niet dicht genoeg bij de zon kunnen komen om rechtstreeks de effecten van deze verstoringen te meten, zijn wiskundige modellen nodig om de impact van zulke verstoringen in de corona te voorspellen.

Snelle detectie van ziekteverwekkende bacteriën op groenten en fruitEten van verse groenten en fruit wordt vandaag de dag meer en meer aangemoedigd. Verse groenten en fruit leveren immers de nodige dosis van onze dagdagelijkse voedingsstoffen. Talrijke studies hebben aangetoond dat je door het eten van groenten en fruit een verlaagd risico hebt op verschillende chronische ziekten zoals zwaarlijvigheid, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Echter, zoals overal in onze omgeving, zijn bacteriën talrijk aanwezig op groenten en fruit.

1. België is een democratische staat en dit democratische uitgangspunt ligt aan de basis van verscheidene grondwetsbepalingen. Vooreerst werd het recht op vrije meningsuiting in verscheidene verdrags- en grondwetsbepalingen opgenomen. Deze teksten kennen iedere burger het recht toe om in alle vrijheid zijn gedachten en meningen te uiten. Iedereen mag dus een mening hebben en iedereen heeft het recht om voor zijn mening op te komen.Zo garandeert de Belgische Grondwet het recht op vrije meningsuiting van iedere burger in artikel 19.

Studie werpt nieuw licht op zwangerschapsvergiftiging.ZwangerschapsvergiftigingZwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en eiwitten in de urine. Het is een levensbedreigende aandoening die zich voordoet bij 2 tot 7% van alle zwangerschappen in het late 2de trimester en het 3de trimester van de zwangerschap en gepaard gaat met een verstoorde werking van alle orgaansystemen. Het is geassocieerd met een hoge moedersterfte en foetale sterfte. Tot op heden is er slechts één effectieve behandeling van zwangerschapsvergiftiging, namelijk de spoedbevalling.