Scriptiebank overzicht

DE KUNST VAN SYMBIOSEDE WAANZIN VAN HET PARASITEREN OP DE PLANEETAan de vooravond van de Klimaatconferentie in Parijs lijken de woorden van beleidsmakers als vaag gemompel te verstommen te midden van het groeiende verzet tegen onze huidige disharmonische verhouding tot de aarde. Welke noot speelt kunst in de bonte polyfonie van wetenschappers, politici, activisten, burgerbewegingen, een groene paus en boomknuffelaars?

Een (socio)logischere invulling van noodzakelijke duurzaamheidstransities?Een leefbare maatschappij staat op ieders verlanglijstje naar geluk. Om dat na te streven worden denken en handelen in termen van duurzaamheid en duurzame ontwikkeling met de seconde crucialer. Het is daarom hoog tijd om intensief te investeren in structurelere wijzigingen die een langetermijnvisie uitdragen. Dat kan doorheen duurzaamheidstransities met systeeminnovaties.  Inzichten uit de sociologie kunnen heel wat bijdragen om deze te optimaliseren.

Computers tegen cyberpestenNiemand twijfelt er nog aan dat de opkomst van het internet een nieuw tijdperk heeft ingeluid. Zonder problemen voeren we gesprekken met vrienden of kennissen aan de andere kant van de wereld, kopen we via allerhande webshops alles wat we maar kunnen bedenken, of wandelen we dankzij Google Maps vanuit onze luie zetel door de gezellige straatjes van Quartier Latin. It’s all just a mouseclick away.Niet alles is echter rozengeur en maneschijn.

Leerlingen met ASS in de muzieklesMuziekles aan leerlingen met autisme, kan dat? Vele mensen hebben een typisch beeld over autisme of autismespectrumstoornissen (ASS). Is het voor leerlingen met autisme te moeilijk om in groep te musiceren? Zijn zij te gevoelig voor het lawaai en de chaos in muziekles? Is het wel verantwoord om hen xylofoonstokken in handen te geven? Misschien zullen zij elkaar daarmee slaan in plaats van muziek te maken! Zij willen alles steeds op dezelfde manier en in dezelfde volgorde doen… Hoe kun je dan veranderingen doorvoeren en nieuwe dingen aanleren?

Wat “springt in het oog” bij individuen met autisme?De visuele saillantie van de verschillende gezichtskenmerken in kaart gebracht.Personen met een autisme spectrum stoornis (ASS) – verder autisme genoemd – zijn anders. Misschien associeer je autisme met de eigenaardigheden van bekende film-personages zoals Forrest Gump, Rain Man of Ben X. Of misschien ken jij wel minstens één van de naar schatting 100.000 mensen in België die aan autisme lijden.

De transparante samenlevingTransparantie lijkt vandaag een vanzelfsprekend antwoord op maatschappelijke problemen zoals corruptie, misbruik en wanbeheer. Nooit eerder heeft men zelfs meer gesproken over een ‘plicht’ tot transparantie en nooit heeft men meer beroep gedaan op het ‘recht’ op transparantie. Toch zou men zich kunnen afvragen : waarom heeft transparantie een onbetwiste status in onze samenleving, en hoe terecht is dat eigenlijk? Het valt op dat transparantie van alle begrippen die we uit de periode van de Verlichting geërfd hebben niet fundamenteel in vraag is gesteld.

Oxytocine: De effecten van het ‘knuffelhormoon’ verder onderzocht.Oxytocine wordt wel eens het populairste neuropeptide genoemd van de laatste decennia. Op het internet levert een zoekopdracht gemakkelijk zes miljoen resultaten op waarbij websites gevonden worden die verwijzen naar de gunstige effecten van oxytocine op het aangaan van sociale interacties en relaties of het bewerkstelligen van vertrouwen en hechting met anderen. Oxytocine staat daarom ook wel gekend als het ‘knuffelhormoon’.

Is een hervorming van de Europese privacywetgeving noodzakelijk?Een case study: Facebook “Het nieuwe wurg-privacybeleid van Facebook, gaat Facebook zijn boekje te buiten?”[1] kopte De Morgen in januari 2015 na de bekendmaking van het vernieuwde gegevensbeleid van Facebook. Met de uitspraak “we decided that these would be the social norms now and we just went for it”[2], heeft Mark Zuckerburg enkele Jaren terug al toegegeven dat Facebook vrijelijk het lot van de privacy van Facebookgebruikers bestemd.

Kwaliteit van leven! Hoe wordt dit bereikt bij volwassen personen met een verstandelijke beperking?Kwaliteit van leven is een steeds belangrijker begrip binnen onze samenleving. Indien er aan personen wordt gevraagd wat voor hen kwaliteit van leven is, zullen zij elk een verschillend antwoord geven. Schalock beschrijft dat kwaliteit van leven bereikt wordt aan de hand van verschillende factoren. De mate waarin iemand zelfstandigheid, sociale participatie en welzijn ervaart, in combinatie met het belang dat een persoon hieraan hecht, bepaalt de kwaliteit van het leven (Schalock, 2010).

Golf van diefstallen overspoelt België tijdens de Eerste WereldoorlogRien de plus immoralisant que la Guerre?“Er zijn geen kolen meer. De bomen worden allemaal afgezaagd en gestolen. Wat gaat er nog allemaal gebeuren in deze wrede oorlog?”Waar Cortvrindt, april 1917.Diefstal. Het is een fenomeen dat altijd en overal voorkomt. In oorlogssituaties nog net dat tikkeltje meer dan in vredestijd, zo blijkt.

In naam van de wetenschap: op avontuur in de gevangenisDe gedachte aan wetenschappelijk onderzoek met gevangenen roept wellicht beelden op van duistere toestanden, zoals de medische experimenten die plaatsvonden in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Inderdaad, voornamelijk sinds toen werden gevangenen gezien als de ideale proefpersonen en vanaf de jaren ’50 vonden ook psychologische experimenten met gedetineerden hun opgang. Gelukkig werd er na verloop van tijd meer nagedacht over de ethische implicaties van zulke onderzoeken.

De paradox van Europa: racisme verboden, mensen uitsluiten verplicht!Als men spreekt over mensen zonder papieren, aan wie denkt u dan? Een Syrisch gezin dat IS ontvlucht via de Middellandse Zee? Een Erasmus-studente die ‘vergeet’ terug te keren na afloop van het programma? Een Soedanese jonge man die het Kanaal probeert over te steken? Een bedelend Roma-kind in de winkelstraat?“Mensen zonder papieren” is eigenlijk een foutieve term: vaak heeft men wel documenten, maar niet de juiste. Anno 2015 herbergt elke Europese stad mensen met een onwettig of irregulier verblijf.

Geen rijst en bonen, geen leven!Vraag jij je wel eens af hoe het kan dat er genoeg voedsel is om de wereldbevolking te voeden, maar toch 842 miljoen mensen honger lijden? Wij staan er vaak niet meer bij stil want voldoende voedsel is nu eenmaal evident voor ons. Voedselzekerheid is helaas voor velen geen alledaagse realiteit!In het kader van de Bachelor na Bachelor opleiding Internationale Samenwerking Noord-Zuid (KHLeuven) trok ik zes maanden naar Somoto, een stadje in het noorden van Nicaragua.

Ik ben blij dat gij in mijn team zit…van miserie naar synergie!Herinner je jezelf nog dat je een werk moest maken met een paar mensen die je van haar nog pluim kende en dat je hierbij op sommige momenten dacht: “Ik had het beter allemaal zelf gedaan! Waarom moeten we samenwerken? Wat is al dat gedoe rond teamwerk?” Een of ander onderzoek heeft aangetoond dat teamwerk de resultaten verhoogt en dat je daarmee complexe problemen kan oplossen. In dat geval zetten we mensen in een organisatie samen, geven hen een project en de sleutel tot succes is gevonden.

Duurzame vrede in Colombia? Niet zonder politieke druk vanuit het middenveld.Colombia is een middeninkomensland en de oudste en meest stabiele democratie in Latijns-Amerika, toch gaat Colombia al vijf decennia lang gebukt onder een gewapend conflict en zijn de sociale ongelijkheden schrijnend. Het conflict heeft vooral voor de burgerbevolking zijn tol geëist en heeft een immense impact op genderrelaties. Met de huidige vredesonderhandelingen tussen de overheid en de FARC ziet het ernaar uit dat politieke onderhandelingen voor het eerst de bovenhand zullen halen in Colombia.

Liefde, lijden en verzetHistorisch-criminologisch onderzoek naar jeugddelinquentie in België is hot. Afgelopen jaren verschenen er verscheidene doctoraatsstudies over een waaier aan onderzoeksvragen binnen het veld van de jeugddelinquentie. Deze studies richtten zich echter veelal op het discours over de jeugddelinquent, maar de stem van de jongere zelf blijft hierbij onzichtbaar.

 Zijn nieuwsgierige muizen vatbaarder voor virussen?Dat mensen over persoonlijkheden beschikken hoeft U niet te verbazen, maar nu blijkt dat de Homo sapiens niet het enigste zoogdier is waarbij dit voorkomt. Zo heeft recent onderzoek uitgewezen dat ook enkele eekhoornsoorten persoonlijkheden hebben en zelfs verschillende vogelsoorten zoals de koolmees, maar ook bij sommige reptielen- en insectensoorten! Aangezien dit een wijdverspreid fenomeen is, kunnen we dan nog over persoonlijkheden spreken zoals we dat bij de mens kennen?

Homofoob zijn? Da’s zo gay! “Janet, jongen!” “Je kleed je als een pot!”“Gast, doe niet zo gay!”Als we de wetenschappelijke literatuur mogen geloven, is homofobie – ofwel negatieve opvattingen en attitudes over mensen die niet heteroseksueel geaard zijn - in België steeds meer uit den boze. De kerkelijke afkeur van homoseksuelen is vervangen door wijdverspreid protest tegen anti-homowetten en ‘uit de kast komen’ is al zo dagdagelijks geworden dat het in Thuis en Familie voorkomt. Leven we niet in een regenboogparadijs? Het antwoord hierop kan je zelf wel bedenken: nee.

Liever lui dan moe? Studenten en keuzevakken“Studenten kiezen te vaak gemakkelijke keuzevakken” kopte de Leuvense studentenkrant Veto eind vorig jaar. Het artikel berichtte over de groeiende tendens onder studenten om gemakkelijke keuzevakken boven nuttige te verkiezen. Een doorn in het oog van vele faculteiten en een nieuwe deuk in het imago van de student. Maar is onze jeugd echt zo lui als criticasters beweren of zit er meer achter deze opmerkelijke trend. De masterscriptie ‘Self-control in student course selection’ zocht het uit en bracht het hoe en waarom aan het licht.

Wat een oorlogsmuseum met je doet: de Groote Oorlog in bezoekersperspectief Eén keer binnen krijg ik een heleboel indrukken tegelijk: ik merk dat er erg weinig in de ruimte aanwezig is. Ik bedoel: ik kan alles in quasi één oogopslag zien. (…) Het gebouw is heel modern en dat voelt goed aan: er is licht van buiten en er is plaats om te zitten. Wanneer ik me op de bankjes zet, kijk ik aan de ene kant uit op foto’s van soldaten en (…) aan de overkant [op] een gedicht van Erwin Mortier. Ik probeer me erop te concentreren en het te lezen, maar begrijp nog niet goed wat er staat.

Politieke voorkeur beïnvloedt supermarktaankopenHet klinkt misschien ongeloofwaardig, maar uw politieke overtuiging kan zelfs bij alledaagse beslissingen een rol spelen, zoals welke merken u aankoopt in de supermarkt. Politiek rechts ingestelde personen blijken namelijk een grotere neiging te vertonen om voor A-merken te kiezen dan linksgeoriënteerden.

Kunnen we veranderingen in de taal voorspellen aan de hand van de observatie van iemands sociaal gedrag en psychologische ingesteldheid? Kunnen we uit individuele attitudes iets te weten komen over de evolutie van een nationale standaardtaal? Het is de droom van menig linguïst om antwoorden te zoeken op deze vragen. In deze masterproef onderzochten we, aan de hand van enkele experimenten, hoe een negatieve of positieve perceptie van regionale varianten van het Standaarditaliaans, de zogenaamde ‘accenten’, een invloed kan hebben op de ontwikkeling van die nationale taalnorm.

 ‘Nieuwe Autoriteit’: ouders, opvoeders of leerkrachten zijn de cliënten‘In mijn tijd hadden ouders nog gezag.’ ‘Vroeger hadden kinderen nog respect voor hun ouders.’ Tegenwoordig hoor je vaak zo’n uitspraken van mensen uit de vroegere generaties. De ouders van vandaag vertrekken vanuit andere waarden bij het opvoeden van hun kinderen, nl. liefde, aanmoediging en vrijheid. Hadden opvoedingsfiguren vroeger inderdaad meer gezag? Is er in onze huidige maatschappij voldoende draagvlak om terug te gaan naar de autoritaire opvoedingsstijl of is de hedendaagse manier van opvoeden beter?

Naar een sociaal rechtvaardige en duurzame transitie, in Nyrstar en elders15 oktober 2008: de directie van Nyrstar Balen en Overpelt kondigt een zware herstructurering aan, waarbij ongeveer 25 % van de arbeidsplaatsen verloren gaan. In het crisisjaar 2009 sluit het bedrijf gedurende negen maanden haar deuren. De directie klaagt over hoge loon- en energiekosten. Het bedrijf kent recent ook heel wat moeilijkheden met een belangrijke partner. De mijngroep Talvivaara staat erg moeizaam op na een bijna-faillissement.

Virussen in het wild: gevaarlijk voor (n)u en voor morgenMaar liefst 60.3% van de opkomende infectieziekten in de wereld (de zogenaamde ‘Emerging Infectious Diseases’) is afkomstig van dieren. Het merendeel daarvan is afkomstig van dieren in het wild. Hun opmars is te wijten aan toenemende mondialisering en veranderende sociaaleconomische factoren. Ook ecologische problemen, zoals houtontginning en opwarming van de aarde, hebben tot gevolg dat wilde dieren steeds minder beschikken over een geschikte habitat, waardoor het aantal contacten tussen mensen en dieren toeneemt.

Spiegeltje(s), spiegeltje(s) aan de wand: De rol van spiegelneuronen in multi-actor interacties“De mens is een sociaal dier, hij is niet gemaakt om alleen te leven” (Aristoteles)Onderzoek van de federale overheid toont aan dat de modale Belg zo’n elf uur per week – oftewel zeventwintig procent van de vrije tijd – aan sociale activiteiten besteedt.

Executief functioneren - wablief?!Toch misschien een uitweg uit de negatieve spiraal voor stressbeladen, getraumatiseerde Oegandese weeskinderen Of those children who survived, “4-5 million were disabled, 12 million left homeless,more than 1 million orphaned or separated from their parents and some 10 millionpsychologically traumatised” in the last 10 years of warfare (Unicef, 1996, p13). Oeganda kende meer dan 2 decennia een vreselijke burgeroorlog.Het effect van deze langdurige stresssituatie kan niet onder woorden worden gebracht.We ondernemen een poging om een tip van de sluier op te licht

In een recente studie bij Vlaamse en Nederlandse adolescenten gaf 1 op 4 aan zichzelf ooit opzettelijk te hebben verwond. Adolescenten die zichzelf verwonden verschillen van hun leeftijdsgenoten qua persoonlijkheidskenmerken, ervaren stress en de manier waarop ze omgaan met stressvolle gebeurtenissen.Zelfverwondend gedrag wordt gedefinieerd als “sociaal onacceptabel gedrag waarbij een fysiek letsel opzettelijk en op een directe manier wordt toegebracht zonder een aanwezige intentie tot zelfdoding”.

Leerkracht op Facebook? Nee, bedankt! Het gebruik van sociale netwerken in het onderwijs is niet nieuw. Facebook en Twitter mogen dan al platgetreden paden zijn, toch bestaat er geen eensgezindheid over hoe ze het best ingezet kunnen worden in de klas om bij te dragen tot een goed leerresultaat. Onderzoek bij taalstudenten aan de Universiteit Antwerpen heeft echter aangetoond dat sociale netwerksites het best zelfstandig kunnen worden gebruikt door de leerlingen. Zo hebben ze zelf in de hand wat ze bijdragen, wanneer ze dat doen en op welke manier ze deze informatie delen.

HOE EEN ZAK KOLEN DE SAMENLEVING VERANDERDEWelkom in Limburg, een multiculturele provincie met veel geschiedenis. Limburg lijkt voor velen een boerenprovincie, maar in het verleden is het een belangrijke factor geweest voor de Belgische economie. De mijnen hebben daartoe veel bijgedragen, maar ze hebben er ook voor gezorgd dat de provincie verschillende nationaliteiten kent.Vanaf de jaren 1917 ontstonden zeven mijnzetels over heel Limburg. Daar waren heel wat arbeiders voor nodig.