Scriptiebank overzicht

Deze thesis onderzoekt hoe principes uit de vernaculaire of volksarchitectuur van de Mekongdelta toegepast kunnen worden op Vlaamse dorpen, zoals Lint. Door het analyseren van gradiënten van natheid, commons en urbanisatie, laat de studie zien hoe gemeenschappen in Cambodja en Vietnam in harmonie met hun omgeving leven. Het ontwerp voor Lint vertaalt deze lessen naar duurzame oplossingen, zoals modulair bouwen, collectief ruimtegebruik en intergenerationeel wonen. Het onderzoek biedt een alternatief voor de huidige Vlaamse ruimtelijke planning, dat gekenmerkt wordt door versnippering en individualistisch ruimtegebruik, en laat zien hoe gemeenschapsgericht en ecologisch verantwoord bouwen kan bijdragen aan sociale cohesie en veerkrachtige dorpen.

De fotosynthetische capaciteit van verschillende boomsoorten en lianen werd voor de allereerste keer vergeleken tussen twee sites in het Amazonewoud enerzijds en één site in het Centraal-Afrikaanse regenwoud anderzijds. De fotosynthese was opvallend hoger in het Afrikaanse bos. We zouden dus best verschillende parameters gebruiken voor beide regenwouden in vegetatiemodellen. Zo kunnen we klimaatverandering en de impact ervan beter voorspellen. Dit onderzoek kan helpen om meer aandacht te vestigen op het vaak vergeten Afrikaanse regenwoud.

Lianen zijn structurele parasieten die bomen beklimmen om toegang te krijgen tot de bovenste bladerdaklaag. Hun abundantie en biomassa nemen toe in de Neotropen, wat waarschijnlijk de werking van deze tropische gebieden beïnvloedt. Lianen hebben minder structureel weefsel en beperken de groei van bomen, waar door de aangetaste bossen minder koolstof vastleggen. Hun bladreflectie is gemiddeld hoger dan die van bomen, wat de spectrale signatuur van de tropische bossen verandert.
Deze studie onderzoekt de structurele en biochemische bladkenmerken van lianen en bomen in een secundair tropisch regenwoud in Panama. De onderzochte kenmerken omvatten bladdikte, equivalente waterdikte (C), bladmassadichtheid (LMA) en koolstof- en stikstofgehalte, evenals hun stabiele isotopen δ13C en δ15N. Daarnaast wordt de bladreflectie tussen 350 en 2500 nm onderzocht, met de focus op verschillen tussen de twee groeivormen en hoe deze kenmerken variëren met seizoensveranderingen. Door een combinatie van bladkenmerkmetingen en hyperspectrale reflectiegegevens, werden statistische testen en lineaire gemengde effectenmodellen gebruikt om de gegevens te analyseren.
De resultaten onthullen significant lagere LMA, C en δ13C-gehalte voor lianen dan voor bomen. Seizoensgebondenheid heeft geen significant effect op de bladkenmerken. De reflectie van lianenbladeren is significant hoger dan die van bomen in twee van de vier waterbanden in het kortgolvig infraroodgebied en het groene gebied. Daarnaast beïnvloeden seizoensvariaties de reflectie-eigenschappen van bomen. Ze blijken significant verschillende reflecties te hebben tussen seizoenen in de twee overgebleven waterbanden en het nabij-infraroodgebied. Lianen daarentegen worden niet significant beïnvloed door seizoensgebondenheid in de vooraf bepaalde banden. De Kullback-Leiber divergentie van de reflectiespectra tussen seizoenen is meer dan 4 keer groter voor bomen dan voor lianen. Deze bevindingen suggereren dat onderzoek naar de reflectie van boombladeren seizoensgebondenheid in aanmerking moet nemen. Voor lianen daarentegen lijkt de reflectie weinig beïnvloed door seizoensgebondenheid. Zowel de bladkenmerken als de reflectie van lianen lijken stabiel te zijn gedurende het natte en droge seizoen.
Onze bevindingen suggereren dat de onderscheidende structurele en biochemische kenmerken van lianen en bomen een cruciale rol spelen in hun ecologische strategieën en interacties binnen het bosecosysteem. Verder benadrukt de studie het potentieel van hyperspectrale reflectie als een proxy voor het monitoren van blad v kenmerken. Deze inzichten dragen bij aan een beter begrip van de ecologische rollen van lianen en bomen en hun reacties op milieuveranderingen, wat essentieel is voor het voorspellen van de gevolgen van klimaatverandering voor tropische bosecosystemen

The warming of the global climate system, particularly pronounced in Arctic regions, poses significant challenges to plant species, communities and ecosystems. Understanding the dynamics of Arctic flora in response to this changing climate is crucial for predicting and mitigating its impacts. Long-term vegetational surveys are crucial monitoring tools to capture these dynamics in species diversity, distribution and phenology. Nevertheless, their observations and projections are frequently based on data lacking sufficient temporal and spatial resolution and often neglect the error caused by imperfect observations. Here, we show that species detection is influenced not only by the inherent dynamics of vegetation, including seasonal and year-to-year fluctuations and the broader context of long-term climate change, but also by other temporal, spatial and species-specific variation within the plant community. Interdependent effects of factors such as growing season temperature, seasonal timing of observation, elevation, total plot species richness, and species-specific traits were found to have a crucial impact on species observation accuracy, often manifesting through changes in phenology and morphology across different dimensions. As such, the changing climate directly and indirectly influences these factors through space and time, making it challenging to make a distinction between inherent species dynamics and inaccurate observations. Our findings highlight the need for multiple surveys per year, effective timing of monitoring within the growing season, year-to-year comparisons and adopting adequate spatial scales to account for imperfect observations, especially when studying species’ temporal dynamics. These insights contribute to broader discussions on the complexities of ecological monitoring and underscore the importance of adapting adequate survey methods to effectively capture species dynamics in a changing climate. This to avoid making misleading conclusions, resulting in over- or underestimations of species dynamics.

Om te groeien zetten bomen koolstofdioxide (CO2) om in biomassa met behulp van
energie die ze halen uit licht (fotosynthese). Dit proces wordt ook wel koolstofvastlegging
genoemd en zo absorberen bossen zo’n 27% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van
fossiele brandstoffen. CO2 is een broeikasgas dat warmte vasthoudt en door een enorme
stijging in onnatuurlijke uitstoot in de laatste decennia, zoals door industrialisatie en
ontbossing, is het een cruciale factor in klimaatverandering. Bomen absorberen niet enkel
koolstof uit de lucht, ze houden die ook vast voor een erg lange tijd, bijvoorbeeld in hun
boven- en ondergrondse biomassa. Zo’n 45% van de koolstof op aarde is opgeslagen in
bossen. Daarom bieden bossen veelbelovende toepassingen in de wereldwijde
initiatieven tegen klimaatopwarming. Het beheer van deze bossen speelt hierin een
sleutelrol, maar wetenschappers zijn het nog niet eens of het in deze context juist beter
is om bossen wel of niet te beheren. In deze thesis werden geavanceerde teledetectietechnieken gebruikt om de bovengrondse koolstofvoorraden in een Atlantisch (Nationaal
Park Brabantse Wouden, Vlaanderen, België) en Mediterraan (Catalonië, Spanje)
studiegebied te modelleren, gebaseerd op veldmetingen die als referentie dienden. Paren
en tripletten van beheerde en onbeheerde bossen werden vergeleken om vier
onderzoeksvragen te beantwoorden: 1) Is de combinatie van meerdere teledetectiebronnen superieur voor het schatten van de bovengrondse koolstofvoorraad? 2) Wat is
het effect van bosbeheer op de koolstofvoorraad? 3) Wat is het effect van bosbeheer op
koolstofvastlegging? 4) Wat is het effect van de koolstofvoorraad en het bosbeheer op de
kwetsbaarheid voor kruinbranden? De combinatie van verschillende teledetectiebronnen
bleek voordelig om koolstofopslag te voorspellen, vooral voor hoge biomassa’s. Uit de
veldgegevens in België bleek vervolgens dat onbeheerde bossen een hogere
koolstofopslag hebben dan beheerde bossen. Hoewel het bekomen model accuraat
genoeg voorspellingen maakte, werd dit verschil echter niet succesvol gedetecteerd door
het teledetectie-model, o.a. door saturatie bij signaaldetectie. In Spanje werd geen
verschil in koolstofopslag gemeten, en werd geen succesvol model verkregen. Het
gevarieerde reliëf, het tekort aan observaties en de technologische tekortkomingen
bieden hiervoor een verklaring. Vervolgens werd de koolstofopslag in België geschat voor
alle jaren tussen 2017 en 2023 volgens het finale model, om vervolgens de
koolstofvastlegging doorheen de tijd te berekenen. Hierbij werd geen verschil gevonden
tussen beheerde en onbeheerde bossen, mogelijks omdat ze nog niet lang genoeg
onbeheerd waren of het verschil niet gedetecteerd werd door teledetectie. Klimaatrampen
zoals bosbranden vormen een grote bedreiging voor de koolstofopslag in bossen, zeker
in droogtegevoelige regio’s zoals Spanje. In dit studiegebied werd een kwalitatieve
analyse gedaan naar het verband tussen koolstofopslag, bosbeheer, en de gevoeligheid
voor kruinbranden (waarbij het vuur zich via de kruin aan hoge snelheid verspreidt).
Beheerde bossen zijn over het algemeen minder gevoelig voor kruinbranden, maar er
werd geen verband gevonden met de totale koolstofopslag. Echter, hoe meer biomassa
in kleine bomen opgeslagen is, hoe gevoeliger, omdat het vuur via deze lage vegetatie
de kruin kan bereiken. Verder onderzoek naar de invloed van concrete beheersregimes
kan leiden tot meer specifieke beheersrichtlijnen.

This master's thesis researches the governance aspect of New Zealand's Te Urewera Act. It answers the following question: 'What does a commons evaluation of the Te Urewera Act demonstrate about Rights of Nature's (RoN) potential to contribute to the reinstatement of (Indigenous) commons?' The research starts with a descriptive chapter, comprising an introduction to the Te Urewera Act, its historical background, the RoN movement and the commons framework, followed by a thorough legal analysis of the Act. Then, the paper determines the way in which the Te Urewera framework can be classified as a commons. Further on, Elinor OSTROM’s eight design principles for sustainable commons institutions are applied to the legal framework, revealing continued state involvement. The paper explains this particular feature through the founding principles of international law, and their continued influence on the international legal framework. Building on these findings, the concluding chapter communicates the role of the RoN aspect in Te Urewera's governance structure and the general potential of RoN for the reinstatement of (Indigenous) commons. The research paper concludes with a call to consider RoN and commons together more often, especially in the context of international law.

Hoe leven, denken en creëren we in onze huidige onstabiele tijden? Doorheen de velden van de landschapsarchitectuur en kunsten is deze scriptie een zoektocht naar hoe deze vraag bewuste en onbewuste keuzes over inhoud en structuur tijdens het creatieve proces kan beïnvloeden in deze velden.

Deze masterproef gaat na welke impact het Tekezestuwmeer in Ethiopië heeft op het regionale klimaat. Gegevens van de landoppervlaktetemperatuur en neerslag afkomstig van satellieten werden geanalyseerd tussen de periode voor en na de komst van het stuwmeer (stuwmeer in gebruik genomen in 2009). Hiervoor werd gebruikgemaakt van statistische analyses.

Klimaatopwarming, veranderingen in landgebruik en ruderalen. Een onderzoek naar de langetermijndynamiek in vegetatiesamenstelling in de Scandinavische bergen

Onze natuur redden en intussen wetenschappen en wiskunde leren? Het kan! In STEM-lessenpakketten gebruiken leerlingen wetenschappelijke en technische kennis om maatschappelijke problemen op te lossen. De educatieve masterscriptie onderzoekt de criteria voor doeltreffende STEM-projecten en ontwikkelt een lessenpakket over een brandend actueel milieuprobleem: verdroging.

Analyse van de impact van de klimaatverandering op droogte in Vlaanderen. Data afkomstig van globale klimaatmodellen wordt met behulp van statistische neerschalingsmethodes verwerkt om ook op een lokale schaal gebruikt te kunnen worden.

De scriptie maakt een vergelijkende studie van de classificatie tussen Landsat-8 en Sentinel-2. Het hoofddoel was een eigen index ontwikkelen op basis van Sentinel-beelden. Ten slotte werd een automatische tool ontworpen, die zorgt voor een eenvoudig gebruik van de index.

Een onderzoek naar de mitigerende effecten van stedelijk groen op het stedelijk hitte eiland. Door middel van een uitgebreid netwerk van weerstations en teledetectie technologieën wordt de invloed van compositie en configuratie van groen op luchttemperatuur geanalyseerd voor verschillende temporele en ruimtelijke schalen.

Lianen verlagen de koolstofopslag in tropische bossen en versnellen zo de klimaatverandering. Er is echter nog maar weinig gekend over de droogtetolerantie van lianen. De onderzochte lianen maken gebruik van een spectrum aan overlevingsmechanismen en blijken sterk gewapend te zijn tegen droogte. De integratie van het heterogene en droogtetolerante karakter van lianen in klimaatmodellen is noodzakelijk om de klimaatverandering nauwkeuriger te gaan voorspellen.

In deze scriptie wordt beschreven welk effect droogte heeft op bomen, waarom bomen in een stedelijke omgeving juist zo vatbaar zijn voor droogtestress en welke oplossingen hiervoor mogelijk zijn.

Er werd onderzocht wat de invloed is van omgevingsfactoren rondom kerkgebouwen op de aan- of
afwezigheid van verschillende vleermuizenpopulaties in (Oost-)Vlaanderen. Omgevingsfactoren in dit onderzoek zijn
de hoeveelheid groene elementen en de hoeveelheid verlichting rondom kerkgebouwen.

Een belangrijk deel van de Belgische geschiedenis en een uniek stukje architectuur, namelijk een verdedigingsfort, herbestemmen tot een begraafplaats en een locatie om afscheid te nemen van dierbaren. Het gaat over het integreren van een fort in de huidige samenleving.

Deze scriptie gaat over fytolietenonderzoek, uitgevoerd op een archeologische site in Brussel. De archeologische site bood de kans om informatie in te winnen over de evolutie van de vegetatie in de Zenne-vallei tijdens het Holoceen en over de vegetatie van laatmiddeleeuwse stedelijke tuinbouw in Brussel. Daarnaast focust de studie op het algemene methodologisch kader van fytolietenonderzoek aan de hand van de case study.

Sinds april 2014 worden er in verschillende heidegebieden rondom Brugge bemonsterd door medewerkers van het KBIN. In deze scriptie wordt er onderzocht wat voor effect het recente heidebeheer in Brugge heeft op de lokale Orthoptera (sprinkhanen en krekel) populatie.

In deze studie werd het visueel geïnduceerd aangeboren defensief gedrag van twee nauwverwante Peromyscus-soorten onderzocht en vergeleken. Een opmerkelijk verschil in reactiestrategie werd geobserveerd wanneer deze in aanraking kwamen met een naderende roofvogel. Dit suggereert een verschil in neurale pathways die deze verschillende gedragingen ondersteunen. Deze diersoorten vormen bijgevolg interessante studieobjecten voor het ontrafelen van neurale elementen die geassocieerd zijn met aangeboren gedrag.

In deze scriptie wordt er gebruik gemaakt van pollen om de vegetatieveranderingen in de vallei van de Zwarte Beek over de afgelopen duizenden jaren op te helderen. Op die manier krijgen we een beter inzicht in het functioneren van dit ecosysteem en kunnen we vroegere menselijke verstoringen opsporen.

Landschapsarchitecten beschikken over de expertise om klimaatadaptieve oplossingen te bieden. Ze combineren natuurtechnische oplossingen met esthetisch ontwerp. Het werk van een landschapsarchitect is goed voor het klimaat én voor het pscho-sociaal welbevinden van ons allemaal.

Data van (blauw)groene daken uit Antwerpen laten toe om met een zelf ontwikkeld groendakmodel simulaties uit te voeren voor de ganse stad Antwerpen. Het slim aansturen van groendaken met buffers (blauwgroen) via weersvoorspellingen maakt de daken veel effectiever tegen wateroverlast en tegen hitte, zo blijkt uit de simulaties.

Het nagaan van de nauwkeurigheid van het voorspellingsmodel voor de bever in Vlaanderen, met als doel meer te weten te komen over de verspreiding in verstedelijkte/dichtbevolkte gebieden. Zodat men preventief maatregelen kan nemen om mogelijke toekomstige mens-bever conflicten te voorkomen.

Deze thesis onderzoekt het geluidsreducerend effect van een vegetatiestrook en een gronddam door middel van een uitgebreide data-analyse. De vermindering van het wegverkeerslawaai is essentieel om de negatieve effecten van dit geluid voor de menselijke gezondheid en het milieu te minimaliseren.

If Given Half a Chance, is een alternatieve landschap strategie voor de herinrichting van postindustriële landschapen, gebaseerd op een case study van Charleroi. Het doel van het ontwerp is de hereniging van dit vervreemde gebied met de mensen in de omgeving, door het benadrukken van inherente kwaliteiten. Het doel is om de perceptie van mensen te veranderen doormiddel van kleinschalige interventies.

Vertrekkende van een kritische analyse van vijf hutong-projecten, gaan we op zoek naar hoe we de opmerkingen van de analyse kunnen groeperen. Er lijken, doorheen de analyse vier thema's boven te drijven. Elk thema kan op zijn beurt gekoppeld worden aan drie concepten die beschreven worden door François Jullien, wiens werk de Chinese artefactentraditie uitlegt. Op die manier kunnen we als westerling Chinese architectuur gaan begrijpen en beoordelen.

Deze scriptie omvat een schaalbare methodologie die het mogelijk maakt om herbebossingsprojecten te evalueren aan de hand van satellietgegevens. Door de satellietgegevens te combineren met data die in-situ verzameld werden, doet Pello Múgica Gonzalez een robuuste analyse over een herbebossingsproject in Noord Nicaragua op korte termijn.

Om het ruimtegebruik in Vlaanderen te beperken naar de toekomst toe, wil de Vlaamse Regering de betonstop doorvoeren. Deze masterproef onderzocht de impact hiervan op de rivierafvoer (meer bepaald de rivieroverstromingen en droogte) via hydrologische modellering. Het bekomen landgebruik in Vlaanderen diende hiervoor als input.

In mijn thesisonderzoek ontwikkelden we een op DNA gebaseerde techniek voor het identificeren van trematodenparasieten in hun de intermediaire gastheer: een zoetwaterslak. Verder identificeerde we voor het eerst alle trematodenparasieten in het Karibameer, 's werelds grootste kunstmatige meer. We ontdekten onder meer invasieve slakkensoorten en parasieten die zowel mensen, vee als wilde dieren kunnen infecteren.