Scriptiebank overzicht

“Mag ik dit wel zeggen in de klas?” Die vraag houdt veel leraren bezig. Uit mijn onderzoek bij 17 leerkrachten in het beroepsonderwijs blijkt dat gevoelige thema’s zoals racisme, religie of LGBTQ+ vaak vermeden worden, niet uit onwil, maar uit angst en een gebrek aan veiligheid. Sociale steun van collega’s en directie maakt het verschil tussen zwijgen of durven spreken. Zonder dat leraren zich veilig voelen geen open gesprekken, zonder open gesprekken geen burgerschapsonderwijs. En zonder burgerschapsonderwijs staat de democratie zelf onder druk.

Een vergelijkende analyse van het regelgevend beleid van het Gentse stadsbestuur tijdens de Gentse calvinistische republiek en na de reconciliatie met Filips II, zoals veruitwendigd in de voorgeboden. De focus ligt op 3 grote beleidsdomeinen: politieke en militaire regelgeving, religieuze regelgeving en economische en fiscale regelgeving. Daarbij is er telkens aandacht voor de in de voorgeboden uitgevaardigde normen, de betrokken autoriteiten bij de totstandkoming en de retoriek in de voorgeboden.

Deze masterproef onderzoekt hoe het stripweekblad Robbedoes tijdens de Tweede Wereldoorlog functioneerde als cultureel en politiek fenomeen binnen een repressief en gecensureerd medialandschap. Waar bestaande studies vooral focussen op collaboratie of expliciete propaganda, werpt dit onderzoek nieuw licht op verborgen vormen van verzet binnen populaire cultuur, met speciale aandacht voor kinderliteratuur en visuele media. Aan de hand van discursieve en visuele analyse wordt onderzocht hoe Robbedoes, ondanks Duitse controle, ruimte wist te creëren voor ironie, kritiek en stil protest. Strips en karikaturen werkten als visuele secondewijzers: ze zijn snel, beweeglijk en vaak onopgemerkt, maar hebben het vermogen om subtiel de tijdsgeest te registreren en zelfs te ondermijnen. De studie baseert zich op het volledige corpus van Robbedoes (1938–1944), rapporten van de Propaganda-Abteilung Belgien, repressiedossiers van uitgeverij Dupuis en secundaire literatuur. De thesis bestaat uit drie delen: het eerste behandelt het institutionele en ideologische kader van Dupuis tijdens de bezetting, het tweede analyseert censuur, zelfcensuur en redactionele strategieën en het derde en vierde hoofdstuk ontleden hoe visuele elementen in reeksen zoals Marc, de Moderne Herkules (Superman) en De Avonturen van Robbedoes toch een subversieve lading droegen via personages, lay-out en beeldtaal. De conclusie luidt dat Robbedoes meer was dan een kindertijdschrift: het vormde een onderhandelingsruimte waar cultuur, macht en verzet samenkwamen. Hiermee draagt dit onderzoek bij aan een bredere herwaardering van populaire cultuur als spiegel én tegenstem van haar tijd.

Mijn scriptie onderzoekt de rol van astrologische almanakken in het dagelijks leven van de Gentenaar in de 16e en 17e eeuw. Deze kalenders, bevatten astrologische voorspellingen, en waren destijds enorm populair. Mijn onderzoek kijkt naar de sociale status en opleiding van de auteurs, de afnemers (individuen, gilden, ambachten en de overheden), en de vormen van censuur die erop werden toegepast. De kerk en staat probeerden de almanakken te reguleren vanwege hun invloed op het volk, maar ook commerciële censuur door drukkers speelde een rol. Mijn scriptie wil tonen hoe diep astrologie geworteld was in de Gentse samenleving.

Deze scriptie onderzoekt de afnemende staat van persvrijheid in India, waarbij er gefocust wordt op de ervaringen van Indiase journalisten die onder toenemende politieke en economische druk staan. Door middel van 11 diepte-interviews werd er onderzocht hoe journalisten te maken krijgen met bedreigingen, geweld en intimidatie, wat leidt tot zelfcensuur en een verslechtering van de kritische journalistiek. De studie belicht ook de rol van politieke entiteiten zoals de Bharatiya Janata Party (BJP) in het orkestreren van deze druk. De bevindingen benadrukken dat de persvrijheid in India systematisch wordt bedreigd, met ernstige gevolgen voor de democratische integriteit en het medialandschap.

In 'De Architectuur van de Stad' van Aldo Rossi wordt de existentie voorgesteld van een
gedeelde essentie tussen het menselijk lichaam en de stad, waarbij beide een evolutie
doorgaan die gevormd wordt door unieke ervaringen. Net zoals het menselijk lichaam sporen van trauma kan bewaren, herinnert een stad zich haar verleden via de gebouwde omgeving. Als trauma een diepgaand effect kan hebben op het menselijk lichaam, wat is dan het effect van een traumatisch verleden op de stad en haar inwoners? Deze masterproef verkent de complexe kruispunten tussen koloniale geschiedenissen, traumatische herinneringen, stedelijke landschappen en rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali. De centrale vraag luidt: Hoe beïnvloedt het voortlevende verleden van een traumatische geschiedenis de stedelijke landschappen, faciliteert het de exploitatie van trauma voor toerisme en belemmert het de zoektocht naar rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali?
Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, start deze masterproef haar analyse met het onderzoeken van de langdurige impact van koloniale interventies op demografische evolutie, etnisch evenwicht en raciale ondertonen. Diep ingaand op het traumatische verleden van de genocide onder het Khmer Rouge-regime, worden verdrongen herinneringen, zelfcensuur en herinneringspolitiek ontrafeld. Daarnaast behandelt het de vergeten genocide van 1965 in Bali en verkent het de verbanden tussen oorlog, seksueel geweld en architectuur, inclusief een analyse van Singaporese comfortvrouwen. Deze masterproef beschouwt stedelijke ruimtes als palimpsesten, waarbij de uitwissing van visuele informatie en het behoud van onvertelde verhalen in landschappen die fungeren als actieve herdenkingsmonumenten worden benadrukt. De verkenning strekt zich uit tot de vormgevende factoren van het stedelijke landschap van Phnom Penh, van het Franse koloniale tijdperk tot de post-Khmer Rougereconstructie. Diepgaand wordt het concept van de tabula rasa bevraagd, waarmee percepties van Singapore als een homogene stad in twijfel worden getrokken. De exploiterende link tussen toerisme en trauma wordt kritisch onderzocht, waarbij de transformatie van Bali tot een paradijs en de complexiteiten van thanatoerisme in Cambodja worden ontrafeld. De masterproef sluit af met een diepgaande verkenning van de transcendentie van herinneringen en de zoektocht naar overgangsrechtvaardigheid, waarbij specifieke initiatieven in Cambodja en Bali worden belicht, terwijl maatschappelijke uitdagingen die vooruitgang in Singapore belemmeren, worden erkend.
Deze masterproef concludeert door de nadruk te leggen op het belang van het verbreden van de definitie van het archief via de tegenstemmen van kunstenaars, het verbinden van de casestudies met het thema van 'herinneren wat vergeten is,' en het pleiten voor alternatieve wegen in lijn met het concept van 're-memory' van Toni Morrison.

Deze masterproef gaat aan de hand van interviews in op de verschillende filmproductionele en -creatieve context in Hollywood en Europa met Vlaanderen als specifieke case. De focus ligt voornamelijk op de verschillende aspecten van beide productiecontexten. De onderzoeksvraag luidt: “Wat zijn de verschillen tussen de Vlaamse/Europese productiecontext en die in Hollywood, en hoe ervaren Vlaamse filmmakers deze verschillen?”. Een eerste stap in het formuleren van een antwoord op deze vraag was dan ook het interviewen van enkele Vlaamse filmmakers met ervaringen in beide productiecontexten. Deze data werd vervolgens aangevuld met een krantenanalyse. Met behulp van een thematische analyse werden daarna negen thema’s op een inductieve wijze ontwikkeld om de onderzoeksvraag te helpen beantwoorden. Deze thema’s hebben betrekking op de vrijheid van de filmmaker, censuur, agents, streamers, het sterrensysteem, de macht van de vakbonden, financiering, hoe filmmakers in Hollywood geraken en de schaalvergroting. Uit dit onderzoek blijkt dat de voornaamste resultaten bijna allemaal wel teruggekoppeld kunnen worden aan de commerciële verschillen van beide productiecontexten. In Hollywood overheersen de commerciële belangen namelijk veel meer de genomen beslissingen dan in Vlaanderen en
Europa. Daardoor is deze laatste productiecontext in staat om grotere risico’s te handhaven. Daarnaast zijn de verschillen ook vaak te verklaren door de schaalvergroting die de Hollywoodiaanse filmindustrie kenmerkt.

Sinds het midden van de jaren 1970 besteden historici steeds meer aandacht aan de geschiedenis van lesbische vrouwen. Hoewel er sindsdien al veel invloedrijke werken verschenen, is er nog weinig historisch onderzoek gevoerd naar de geschiedenis van de representatie van vrouwelijke homoseksualiteit. Deze masterproef besprak daarom de representatie van lesbian-like vrouwen in de Belgische pers tijdens het interbellum. Daarbij werd een discoursanalyse toegepast op meer dan 150 krantenartikelen van 37 verschillende kranten. In de eerste plaats toonde dit onderzoek aan dat journalisten uitvoerig berichtten over vrouwen die zich mannelijk kleedden. Die vrouwen werden tijdens het interbellum ‘garçonnes’ genoemd. Journalisten gingen daarbij op zoek naar verschillende mogelijke oorzaken voor het bestaan van de garçonne, waarbij ze de Eerste Wereldoorlog en de emancipatie van de vrouw aanhaalden. Welke reden ze ook toeschreven aan hun bestaan, de verslaggevers waren het erover eens dat garçonnes onaantrekkelijk waren. Daarbij benadrukten socialistische en liberale journalisten dat de omgeving van de garçonne misnoegd was over haar uiterlijk en drukten katholieke journalisten hun bezorgdheid uit over de gezondheid van de vrouwen. Daarnaast benoemden verslaggevers de garçonne als een sociaal probleem, waarbij ze zich volgens hen ‘immoreel’ gedroeg. Daarnaast toonde dit onderzoek aan dat Belgische journalisten het pathologisch discours van medici overnamen. In die representaties was de lesbian-like vrouw een femme fatale, die roofdiergedrag vertoonde. Mogelijke slachtoffers van die femme fatale waren kinderen, maar ook volwassen vrouwen en mannen. Daarnaast geloofden de verslaggevers dat lesbian-like vrouwen een gevaar vormden voor de maatschappij, waarbij ze een bedreiging vormden voor gezinnen en bijgevolg de toekomst van het land. Afhankelijk van de ideologie van de krant waarvoor ze werkten, haalden journalisten de censuur van fictieve werken met lesbian-like personages aan als oplossing voor de bedreiging van de lesbian-like vrouwen. Ten slotte benoemden journalisten lesbian-like vrouwen consequent als ‘de andere’. Zo werden ze vereenzelvigd met de oudheid, waarbij ze zelfs als oorzaak van de val van het Griekse Rijk benoemd werden. Lesbian-like vrouwen werden echter ook vaak geassocieerd met het buitenland, met Frankrijk en Duitsland in het bijzonder. Die associatie was wellicht het gevolg van de imago’s van Berlijn en Parijs als steden met een sterke homoseksuele subcultuur. Daarnaast maakte specifiek de socialistische pers de associatie van lesbian-like gedrag met de hoogste klasse, wat gekaderd kan worden binnen het idee van de klassenstrijd. Het onderzoek toonde aan dat er zowel sprake was van gelijkenissen als verschillen tussen de berichtgeving per ideologie. Daarbij was er vaak sprake van meningsverschillen tussen de katholieke en socialistische pers en nam de liberale pers een meer ambigu standpunt in. Daarnaast kan de berichtgeving van België vergeleken worden met die van andere Europese landen. Daarbij kwamen bredere trends op het continent, zoals het pathologisch discours, het nationalisme en de afkeur ten opzichte van garçonnes, ook terug in Belgische pers. Toch verschilde de Belgische casus ook van andere Europese landen, bijvoorbeeld wat betreft de ideologische verschillen in het land en het uitzonderlijk verbod op censuur.

Enrique Lihn is een van de meest opmerkelijke Chileense schrijvers uit de tweede helft van de 20e eeuw. In deze scriptie probeer ik de reductionistische kijk op het beeld van Enrique Lihn als auteur te actualiseren door zijn essays te bestuderen. Zo krijgt de lezer toegang tot een gedetailleerd overzicht van het kritische denken en de politieke positie die Lihn inneemt in een complexe context voor het Amerikaanse continent. Het corpus van mijn onderzoek omvat teksten die zijn geproduceerd in een periode van meer dan twintig jaar, van 1964 tot 1986. Deze periode wordt bepaald door de gevolgen van de Cubaanse Revolutie, de Koude Oorlog en de komst van de dictatuur van Augusto Pinochet in Chili.

This thesis examines Okada Toshiki’s Ground and Floor and Time’s Journey from the perspective of
post- and nonhumanism, especially in the vein of those dead. Within the various strands of post- and
non-humanism, the focus is on ghosts, especially as described by Jacques Derrida - who coined the
term “hauntology” - and by Mark Fisher, who applied the term to his theory. Post- and nonhuman
philosophy have the potential to inspire creative, innovative and effective ways of re-thinking the
human that surpasses mere humanist self-hatred. By staging ghosts and drawing attention to
nonhuman others, Okada’s theatre fits within this project. I would like to propose that the ghost can
be used as a metaphor within a more fruitful post-anthropocentric worldview. This would be a
Hauntoloscene, a world in which we gain spirit by recontextualizing our relationship with what is not.
The figure of the ghost allows the past to be brought into the present.

We leven in een beeldende cultuur die voortdurend evolueert en verandert. Mythologie en allegorie maken sinds de klassieke oudheid deel uit van deze wereld. Deze masterproef heeft als doel de materie rond mythologie en allegorie te verduidelijken en een antwoord te bieden op de vraag of er een samenvloeiing van deze elementen is in de barok van de Zuidelijke Nederlanden. Om vervolgens te achterhalen hoe dit tot uiting kwam in het werk van Anthony Van Dyck.

There has been countless research on why well-integrated European youth become interested in radical Islam. This research will explore what radicalism and extremism mean within the context of far-right radicalisation. Extreme right figures and their ideologies have gained prominence in Western society. The journey towards upholding these ideologies isn't easy to document. We speak of a 'far-right pipeline'. An individual isn’t instantly converted but rather nudged into a direction until they freefall. These new populist movements are different from the traditional radical right: They like to provoke and their spread happens entirely online. The author puts our current social media and political climate, and its effect on the young generation, in perspective. This research aims to build an understanding of how teenagers can be exposed to thinly veiled online radicalisation.

Deze masterproef werpt een blik op de moderatie van onlinepublieksreacties bij de Vlaamse nieuwsmedia Het Laatste Nieuws en de VRT. Binnen die nieuwsmerken werden zowel de moderatoren van de website als de moderatoren van de sociale mediakanalen bevraagd.

Aan de hand van diepte-interviews werd nagegaan hoe Indonesische journalisten de persvrijheid in hun land ervaren sinds het aantreden van huidige president Joko 'Jokowi' Widodo. Indonesië kent een lange geschiedenis van zelfcensuur onder journalisten en voor vele Indonesiërs is de pers steeds een orgaan van machthebbers geweest. In deze masterproef werd nagegaan of de huidige president Joko Widodo er wel is in geslaagd om de persvrijheid in Indonesië op te krikken en zijn verkiezingsbeloftes waar te maken.

Dit onderzoek focust zich op de informatietoegang bij Vlaamse en Nederlandse buitenlandcorrespondenten in Rusland met persvrijheid als invalshoek. Aan de hand van interviews wordt er een antwoord gezocht op vragen m.b.t. verschillende deelaspecten zoals het brongebruik, mogelijke hulpmiddelen, ervaringen met problemen en censuurmaatregelen bij de correspondenten.

De vervolging van Socrates weerspiegelt de erfzonde van de democratie. Ofschoon de democratie de kiemen heeft gezaaid van het principe van de vrijheid om te spreken, belemmert deze vrijheid de mogelijkheid tot waarheidspreken in de democratie. Tussen waarheid en politiek en tussen vrijheid en democratie ontstaat dientengevolge een contradictie. Foucault en Spinoza bieden ons de conceptuele middelen aan om deze contradictie te interpreteren in het licht van de eertijdse en hedendaagse crisis van de democratie. Volgens Foucault is het belangrijk dat er plaats wordt gemaakt voor waarheidspreken in een democratie, beheerst door de norm van de vrijheid. Volgens Spinoza kan de democratie dan weer worden beschadigd door de subversieve effecten van waarheid. De mogelijke omverwerping van de sociaal-politieke orde wordt door deze subversiviteit geïmpliceerd. Echter is het ten zeerste onwenselijk de huidige democratische orde te willen omverwerpen met de hoop dat de daaropvolgende heilzamer zal zijn. Het probleem van de machtsuitoefening door middel van een waarheidsdiscours is de rode draad doorheen dit onderzoek.

De afgelopen jaren brachten een toenemende ongerustheid over cybergeweld tegen vrouwen met zich. Vooral vrouwen die in de publieke belangstelling staan, zouden kwetsbaarder zijn voor deze praktijk. Toch is de online kwetsbaarheid van vrouwelijke bekendheden in Vlaanderen zelden in kaart gebracht. Het doel van dit onderzoek is vanuit een intersectionele invalshoek een inzicht te verwerven in hun ervaringen en de offline repercussies, mogelijke verklaringen en copingmechanismen. Twaalf diepte-interviews spitsten zich toe op de online kwetsbaarheid van vrouwen uit verscheidene publieke domeinen. Uit de onderzoeksresultaten kwam naar voor dat online intimidatie tegen vrouwen zich zelden richt op inhoudelijke aspecten, maar veeleer teruggaat naar een eeuwenoude focus op lichamelijkheid. Vrouwen met meerdere kwetsbare identiteitskenmerken ervaren een meerlagig slachtofferschap. Hoewel de respondenten overwegend oorzaken met een maatschappelijke grondslag aanduiden, vallen zij voornamelijk terug op individuele copingstrategieën. De masterproef concludeert dat vooral maatschappelijke handvaten nodig zijn om online geweld tegen vrouwen te bestrijden.

Deze scriptie biedt een nieuwe interpretatie van het recht op vrijheid van meningsuiting als antwoord op de nieuwe uitdagingen van het internettijdperk. Hiervoor wordt een nieuwe visie voorgesteld waarbij de vrijheid van meningsuiting garant staat voor de online "markt voor regels".

Mijn scriptie onderzoekt hoe hedendaagse Arabische science ficiton wordt gebruikt door schrijvers om op een allegorische manier kritiek te uiten op hun huidige maatschappij.

This linguistic ethnographic dissertation presents a case study of a preschool in the Dutch-speaking part of Belgium. The preschool, population consists of 3-to-5-year-old children, of whom almost 50 percent do not have Dutch as their main home language. The research investigates the key roles of teachers and parents in the preschool’s efforts to accommodate multilingualism and promote integration.

Pseudovertaling, dat gewoonlijk wordt gedefinieerd als een tekst die valselijk wordt gepresenteerd als een vertaling uit een andere taal door zijn auteur en die daarbij de identiteit van vertaler aanneemt, plaatst met deze mystificatie niet alleen onderzoekers maar ook vertalers die met dit type tekst wordt geconfronteerd voor belangrijke uitdagingen. Nadat we de aan pseudovertaling gelieerde elementen hebben geïdentificeerd in de detectiveroman 'Elles se rendent pas compte' van Boris Vian, die vertaalproblemen op lexicaal en macrotekstueel nuveau kunnen opleveren in de narratieve tekst en paratekst, stellen we vervolgens vertaalstrategieën voor die tot doel hebben om de misleidende effecten te reproduceren zoals de auteur van deze pseudovertaling ze oorspronkelijk voor ogen had. Deze strategieën kunnen de toekomstige taak van vertalers vergemakkelijken die in de toekomst met dit soort teksten te maken krijgen.

Onderzoek naar de wisselwerking tussen de verscheidene soorten van financiële blockchainapplicaties en het recht.

In deze masterproef wordt een overzicht gegeven van literatuur die het belang van LGBT-onderwerpen op school aankaart. Het kwalitatieve onderzoek dat gevoerd werd gaat de noden en bereidheid van leerkrachten na om deze onderwerpen aan te kaarten in de klas.

In de Verenigde Staten woedt reeds decennialang een discussie rond de omstreden term "nigga". Nu die ook opduikt in Vlaamse jongerentaal, onderzoekt deze thesis hoe Vlaamse jongeren tegenover het gebruik van deze term staan en of ze hem zelf gebruiken.

Deze scriptie onderzoekt de censuur in pornografische filmposters in de periode 1970-1980. Op die manier wordt het effect van de tweede seksuele revolutie op de omgang met seksueel expliciet materiaal in de publieke ruimte onderzocht.

Aan de hand van een kwalitatief onderzoek wordt de West-Europese persvrijheid, die vaak als zelfsprekerd geacht wordt, grondig onder de loep genomen. Resultaten werden bereikt door het analyseren van objectieve documenten, in combinatie met subjectieve inzichten van 19 succesvolle experten en onderzoeksjournalisten. Bevindingen werden vervolgens gekaderd van micro- tot macroniveau, berustend op de hierarchy of influences theorie van Reese. Hierbij werden er alarmerende beperkingen vastgesteld, die veelal economisch van aard zijn. Verdere aandacht voor zulke beperkingen is cruciaal om vrijheid voor journalisten en vervolgens ook een goed geïnformeerd publiek in een democratie te garanderen.

Deze scriptie behandelt de Belgische publieke perceptie van de Spaanse griep in de periode 1918-1930. De Belgische publieke perceptie is getekend door de Duitse bezetting. De griep werd onderschat en Belgisch onderzoek naar de ziekte bleef uit.

De paper bevat een studie over de vertaalpolitiek van de Duitse overheid tijdens de Grote oorlog in de regio Gent. Aan de hand van tekstuele en niet-tekstuele kenmerken van de meertalige tekstaffiches die de Duitse overheid liet drukken wordt een minder bestudeerde kant van de oorlog belicht.

Deze scriptie vertrekt vanuit de vraag: 'welke rol spelen de Pakistaanse media in het democratiseringsproces dat
zich ontplooide na 2008?' Enerzijds werd er een literatuurstudie gedaan en anderzijds werden er diepte-interviews met Pakistaanse journalisten afgenomen om te kijken naar de relatie tussen de media en het democratiseringsproces.

Adieu la vie, adieu l'amour van Armand Lanoux heeft een bijzonder hoofdpersonage: collega-schrijver Roland Dorgelès. Gebaseerd op de (toen nog onuitgegeven) oorlogscorrespondentie van deze laatste baseert Lanoux een werk dat zich op het kruispunt van verschillende genres bevindt. Lanoux tast de grenzen van feit en fictie af.