Scriptiebank overzicht

De heisa in de media rond de afschaffing van de levensbeschouwelijke vakken houdt heel veel leerkrachten levensbeschouwing wakker. Dit heeft ervoor gezorgd dat deze bachelorproef tot stand gekomen is, met als centrale vraag: “Bevordert het geven van levensbeschouwelijke vakken in het secundair onderwijs het psychisch welzijn en studieprestaties bij tieners uit de tweede graad?”
Uit dit onderzoek blijkt dat de meeste directeurs pro afschaffing zijn van de levensbeschouwelijke vakken uit de scholen, terwijl de meeste leerkrachten levensbeschouwing juist het behoud van de vakken verdedigen. Tijdens het onderzoeksproces leek het ook moeilijk om in Vlaanderen gevoerde onderzoeken, inzake de invloed van levensbeschouwing in het onderwijs, te vinden. De meningen uit dit onderzoek zijn zeer uiteenlopend. De meesten die voor de afschaffing opteren, ervaren vooral organisatorische en praktische problemen bij het inroosteren van de leerkrachten. Vaak zijn deze leerkrachten ook moeilijk te vinden, omdat ze vaker op verschillende scholen tewerkgesteld zijn. Daarentegen houden de leerkrachten levensbeschouwing zich juist bezig met het welbevinden van de leerlingen, waarbij de levensbeschouwelijke vakken een grote rol spelen. Het is juist door deze vakken dat de leerlingen kans krijgen om te ventileren en hun harten te luchten doorheen het drukke schoolcurriculum. Eveneens blijkt uit dit onderzoek dat de leerkrachten vaker extra tijd uittrekken om de leerlingen een luisterend oor te bieden en om abstracte vragen of thema’s te bespreken.
Wanneer de directeurs het inroosteringsprobleem niet meer ervaren, zou het best kunnen zijn dat er meer naar het welbevinden van de leerlingen wordt gekeken en kan eventueel hier meer onderzoek naar gevoerd worden.

Onderzoeksvraag:

De overgang van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs is niet makkelijk voor gezinnen. Om gezinnen daarin te ondersteunen, organiseren ze in Hasselt jaarlijks een Onderwijsbeurs. Tijdens de vorige edities van de Onderwijsbeurs hadden de betrokken organisaties, waaronder dienst Flankerend Onderwijsbeleid, de scholen en het Huis van het Kind, waar ik stage liep, het aanvoelen dat er niet veel gezinnen met een andere moedertaal gebruik maakten van het aanbod op de beurs. Dit terwijl Hasselt een stad is die wel wat diversiteit kent. Het HvhK vroeg mij om op zoek te gaan naar manieren om gezinnen met een andere moedertaal dan het Nederlands te bereiken en te betrekken op de Onderwijsbeurs, zodat ook zij de nodige ondersteuning kunnen krijgen tijdens deze transitie.

Daaruit ontstond de onderzoeksvraag: Hoe kunnen Huizen van het Kind gezinnen, waaronder in het bijzonder gezinnen met een andere moedertaal dan het Nederlands, met een migratieachtergrond, … ondersteunen en begeleiden tijdens de transitie naar het secundair onderwijs?

Korte samenvatting bachelorproef:

De Bachelorproef richt zich op drie veranderingsdoelen om gezinnen met een andere moedertaal dan het Nederlands beter te bereiken en te ondersteunen.

De vaststelling dat gezinnen waarvan Nederlands niet de thuistaal is, moeilijk worden bereikt op de Onderwijsbeurs door onvoldoende afgestemde informatie bracht mij bij het veranderingsdoel: Stad Hasselt en Huis van het Kind stemmen hun onderwijsaanbod beter af op deze gezinnen en bereiken hen effectiever op de Onderwijsbeurs. Door middel van de invalshoek taal- en cultuursensitiveit in de hulpverlening maakte ik kennis met het TOPOI-model en een diversiteitsbenadering om stereotype benaderingen te vermijden en de communicatiewaaier om communicatie te verbeteren. Op basis van tips uit deze modellen kom ik tot concrete voorstellen om het oorspronkelijke aanbod en materiaal aan te passen aan de doelgroep (bv. gebruik van pictogrammen en schema’s). Naast het afstemmen van het aanbod is het essentieel dat gezinnen door een vertrouwd gezicht, zoals de leerkracht, worden toegeleid naar dit aanbod.

Tijdens het proefproject dat ingevoerd werd ter ondersteuning van gezinnen waar Nederlands niet de thuistaal is, merkte ik dat de huisbezoeken concrete theoretische onderbouwing en uitwerking misten. Daaruit ontstond het veranderingsdoel: Huis van het Kind Hasselt zorgt voor een theoretisch onderbouwd kader voor huisbezoeken om het project duurzaam te maken. De invalshoek outreachend werken implementeerde werkvormen en modellen met een focus op zorgmissers. Een outreachend project volgt idealiter zes fases en houdt rekening met noodzakelijke competenties van de ondersteuner. Vanuit deze theorie werkte ik een draaiboek uit als houvast voor toekomstige ondersteuners in het project, met daarin aandacht voor meertaligheid en maatwerk. Hierbij is het noodzakelijk om de toekomstige uitvoerder van de huisbezoeken te bepalen: een professional óf een vrijwilliger, student, … die begeleiding nodig heeft.

Toen bleek dat ouders en kinderen steeds vaker samen de school- en studiekeuze maken, maar niet altijd dezelfde belangen hebben, ontstond het veranderingsdoel: Ouders en kinderen worden ondersteund om samen in gesprek te gaan (onder begeleiding van een hulpverlener) over hun wensen en noden omtrent de schoolkeuze. Via de invalshoek begeleiding van ouders en kinderen doorheen het keuzeproces kwam ik terecht bij gesprekskaders zoals de determinatietheorie en het systeem- en contextgericht perspectief. De kaders van driehoekgesprekken en bemiddeling bieden daarnaast ondersteuning om gemeenschappelijke belangen van ouder en kind te identificeren. Ik ontwikkelde een schoolkeuzespel met handleiding voor professionals om het keuzeproces te faciliteren. Kind en ouder leren elkaars belangen kennen en de professional neemt een bemiddelende rol op tijdens het spel. Een testfase dient verder te onderzoeken of de aanwezigheid van een professional noodzakelijk is voor een onderbouwd verloop, of dat het spel ook zelfstandig door gezinnen gespeeld kan worden.

Door deze veranderingsdoelen na te streven, streven we naar een inclusiever en effectiever onderwijs- en ondersteuningssysteem voor gezinnen waarvan Nederlands niet de thuistaal is. De concrete aanpassingen in het huidige materiaal en de ontwikkelde materialen zoals het draaiboek en het schoolkeuzespel kunnen bijdragen aan een betere afstemming van het aanbod op de noden van deze gezinnen, waardoor zij beter bereikt en betrokken worden.

Het aantal anderstalige nieuwkomers in het Vlaams onderwijssysteem stijgt
gestaag. Gezien het aandeel niet-Nederlandstalige leerlingen binnen de klaspraktijk van de leraren stijgt, neemt de diversiteit ook toe. Leraren zijn vaak niet opgeleid om les te geven aan deze diverse doelgroep, terwijl de noodzaak naar interculturele vaardigheden steeds groter wordt. Om deze kloof en de uitdagingen die ze ondervinden te overbruggen, raadplegen leraren hun (in)formeel netwerk. Onderzoek dat fijnmazig bestudeert welke actoren deel uitmaken van dat netwerk en welke steun zij van deze actoren ontvangen ontbreekt. Het voorliggend onderzoek tracht aan deze lacune in de literatuur tegemoet te komen. Dit onderzoek geeft een inkijk in de ervaringen en het competentiegevoel die gepaard gaan met het onderwijs aan anderstalige nieuwkomers. Vervolgens wordt het netwerk van de leraren in kaart gebracht om te achterhalen welke actoren opgenomen worden en dus essentieel zijn binnen het netwerk. Verder wordt ook een beeld geschetst van hoe nuttig deze
contacten worden ervaren en welke steunvormen zij omvatten. Tot slot worden enkele
aanbevelingen geformuleerd om het onderwijs aan anderstalige nieuwkomers te bevorderen. Er werden zestien semigestructureerde interviews afgenomen bij leraren die lesgeven aan anderstalige nieuwkomers in vier verschillende Vlaamse secundaire scholen. De resultaten werden na afloop geanalyseerd via een thematische analyse in Nvivo. De leraren rapporteren zowel positieve als negatieve ervaringen in
het lesgeven aan anderstalige nieuwkomers. Ook het competentiegevoel tussen leraren
varieert. Ondanks dat leraren voldoening uit hun job halen, beschouwen ze het als een
uitdaging. Leraren vinden het vooral moeilijk om te gaan met de verschillende achtergronden van de leerlingen en de beperkte taalkennis. Een belangrijke steunfiguur binnen hun formele netwerk zijn collega’s, directie, leerlingbegeleiding, vervolgschoolcoaches en de leerlingen zelf. In hun informele netwerk zijn vooral vrienden, familie en de partner belangrijke actoren. Zowel het (formele en informele) netwerk als de steunvorm en tools die leraren ontvangen zijn
cruciaal opdat leraren het onderwijs voor anderstalige nieuwkomers optimaal kunnen
stimuleren.

Het praktijkonderzoek richtte zich op de gevolgen van het gebruik van XR op de leerprestaties van leerlingen tijdens geschiedenislessen, met de focus op de informatieverwerking en de motivatie van de leerlingen.
Het onderzoek werd uitgevoerd in vijf klassen van het vierde middelbaar van de doorstroomrichting. De klassen kregen twee lessen over Lodewijk XIV en diens vorstelijk absolutisme. De eerste les was voor alle leerlingen identiek qua inhoud, doelstellingen en werkvormen. In de tweede les was er een verschil in de werkvormen: drie klassen gebruikten XR-tools, terwijl twee klassen dat niet deden. De lessen werden afgesloten met bevragingen en een toets.
Aan de hand van de resultaten van de bevragingen en de toets werd er een conclusie getrokken.
Dit resulteerde in een lesmap voor geschiedenisleerkrachten, om te gebruiken in hun lessen. De map licht twee XR-tools toe: VR 360° video's & de app/website Google Arts & Culture.

Vanuit zowel mijn ervaringen en noden, als die van mijn collega's koos ik ervoor om een spel te ontwikkelen voor teams waarbij de relatie met hun leerlingen soms stroef loopt of gekenmerkt wordt door conflicten. In mijn onderzoek staat de volgende onderzoeksvraag centraal: "Wat als probleemgedrag overheerst? Hoe kunnen we de relatie tussen de begeleiding en leerlingen met moeilijk hanteerbaar gedrag in een type 2 school herstellen en/of behouden?”

Mijn praktijkonderzoek kunnen jullie via onderstaande link raadplegen:
https://sites.google.com/view/justine-vandermeys/home

Deze thesis onderzocht op welke leeftijd en op welke manier meisjes het best in contact gebracht worden met techniek en wetenschap. Hiervoor werd een gezelschapsspel ontwikkeld met de bedoeling om meisjes warm te maken voor een technische opleiding of een technisch beroep.

Deze masterthesis richt zich op het ontwerpen, ontwikkelen en evalueren van een learning analytics dashboard, specifiek gericht op leraren in het middelbaar onderwijs. Het dashboard biedt een visueel overzicht van essentiële informatie. Het doel is om leraren in het secundair onderwijs te ondersteunen door hen de nodige informatie te bieden om een beter begrip van hun studenten te krijgen, weloverwogen beslissingen te nemen en administratieve taken te verminderen.

Binnen de theorie van Nieuwe autoriteit, miste ik iets wat hulpverleners hands on konden gebruiken met jongere, ouders, leerkrachten, etc.
Daarom ontwikkelde ik samen met Hannah Claes een bordspel over de 8 basishoudingen van Nieuwe Autoriteit.

Uit de literatuur is af te leiden dat in het hoger onderwijs weinig tot geen fysieke activiteit aan bod komt, dit ondanks de vele voordelen. In dit onderzoek wordt in kaart gebracht wat de totale fysieke activiteit van studenten beïnvloedt en wat het effect is van fysieke activiteit op een leerprestatie, rekening houdend met de motivatie en het engagement. Dit werd door cross sectioneel onderzoek nagegaan, waarbij een instructieactiviteit vooraf wordt gegaan door fysieke activiteit.

In dit onderzoek werd het effect van individuele factoren, sociale netwerken, fysieke omgeving, de macro omgeving, academische druk, studentenleven, examens, lessen en de schoolomgeving op de totale wekelijkse fysieke activiteit geanalyseerd. Het engagement van studenten is gebaseerd op verscheidene motorische theorieën over kennisconstructie, namelijk het constructivisme van Bruner (1966), de embodied cognition theory (Brouillet et al., 2010) en de theory of event coding (Hommel, 2015). Uit deze theorieën is af te leiden dat fysieke activiteit een motivator kan zijn voor kennisconstructie en meer engagement. De motivatie is binnen dit onderzoek de bevrediging van de basisbehoeften autonomie, verbondenheid en competentie (Ryan en Deci, 2017).

De individuele factoren en de sociale netwerken zorgen voor meer fysieke activiteit. Daarentegen zorgt het studentenleven voor minder fysieke activiteit. Fysieke activiteit zorgt ook voor hogere leerprestaties, rekening houdend met het engagement van studenten. Er is geen significant effect op de motivatie. De voordelen van fysieke activiteit, vastgesteld bij lagere en secundaire leerlingen, zijn zo ook aanwezig bij studenten van het hoger onderwijs. Meer fysieke activiteit kan bovendien een eerste stap zijn om de zitepidemie te doorbreken en de algemene volksgezondheid verder te stimuleren.

Het sedentair gedrag, beter bekend als "lang stilzitten" is een opkomend probleem bij de jongeren. Het onderwijs is de plaats om deze jongeren de stimuleren en te motiveren om zo hun sedentair gedrag te doorbreken.

Hoe kunnen we tot een haalbare samenwerking komen tussen een secundaire school en een ervaringsdeskundige geestelijke gezondheidszorg?

Kunnen wij tot een haalbare samenwerking komen tussen ervaringsdeskundigen binnen de geestelijke gezondheid en een secundaire school?

Reanimeren in het onderwijs is een thema dat de laatste jaren meer en meer aan bod komt. Leerkrachten vinden het echter moeilijk om reanimatielessen te geven aan hun leerlingen. In dit Actie-Onderzoek is een basisles rond reanimatie ontworpen van waaruit leerkrachten kunnen vertrekken.

Leerlingenparticipatie beïnvloedt niet alleen leerlingen, maar ook leerkrachten, directies en zelfs de bredere maatschappij. Het doel van dit onderzoek richt zich op het in kaart brengen van de huidige participatiecultuur ten aanzien van leerlingen in het secundair onderwijs.

Met deze bachelorproef willen we een startpunt creëren om het bestaan van gaslighting, een vorm van mentale manipulatie, te onderzoeken in het secundair onderwijs. Wij focussen meer specifiek op het gaslighten van leerkrachten door directie en schoolbesturen in het secundair onderwijs in Vlaanderen.

Een empirisch onderzoek dat tracht te achterhalen of 'het hebben van sociale impact' een motivator is, of kan zijn, voor Vlaamse jongeren met een migratieachtergrond om zélf leerkracht te worden - hetgeen onrustwekkend weinig gebeurt en daardoor talloze negatieve gevolgen voortbrengt.

Kwalitatief onderzoek naar de manier waarop leerkrachten een hoge of lage mate van academisch optimisme verklaren en hoe zij deze oorzaken attribueren.

Deze masterproef probeert na te gaan in welke mate de verwezenlijking van eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen kan bevorderd worden door de implementatie van inzichten uit de zoöarcheologie. Dit gebeurde door een selectie van eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen die realiseerbaar werden geacht door middel van leerinhouden gebaseerd op zoöarcheologische inzichten. Door het opstellen van een didactisch pakket werd experimenteel onderzocht of deze realiseerbaar geachte eindtermen ook effectief konden worden verwezenlijkt door leerinhouden gebaseerd op zoöarcheologische inzichten. Het didactisch pakket toont aan dat er in alle graden van het secundair onderwijs in Vlaanderen een gelijklopend aantal eindtermen georiënteerd op cultuuruitingen, gerealiseerd kan worden.

Hoe beïnvloedden ervaringen de concepties en verwachtingen van Japanse experts tijdens de influenzapandemie van 1918-1920? Aan de hand van een reconstructie van de "ervaringsruimtes" van twintig Japanse experts en de analyse van artikels door hun geschreven in de jaren 20, brengt dit eindwerk aan het licht hoe de "Spaanse griep" een drijfveer was voor microbiologisch onderzoek.

Binnen de modernisering van het secundair onderwijs en de daarbij horende zestien sleutelcompetenties zien we dat duurzaamheid een prominente(re) rol krijgt toebedeeld. Hoe zit het precies met de duurzaamheidsattitude van onze Vlaamse scholieren in het algemeen en met onze toekomstige economen in het bijzonder?

Deze studie onderzocht of er een verband is tussen buitenschoolse blootstelling aan Engels en luister- en leesvaardigheid. Daarvoor werden er gegevens verzameld bij 108 leerlingen uit het basis- en secundair onderwijs. Daarnaast werd er nagegaan of motivatie en spreekangst gecorreleerd waren met de luister- en leesvaardigheid van 72 leerlingen uit het secundair onderwijs.

In dit onderzoek ga ik op zoek naar manieren waarop scholen inclusief onderwijs kunnen organiseren voor leerlingen met een ASS binnen praktijk- en/of creatieve vakken. Het resultaat is een uitgebreide tabel met een overzicht van allerlei praktische aanpassingen die eenvoudig geïmplementeerd kunnen worden in de dagelijkse praktijk van deze vakken.

In de huidige cultureel gepolariseerde maatschappij is het voor scholen geen gemakkelijke opdracht om samenleven in diversiteit vorm te geven en erkenning te geven aan de culturele identiteit van jongeren. Via een case study onderzoek werd een beeld geschetst hoe een Gentse secundaire school met deze uitdagingen omgaat en vorm geeft aan samenleven in diversiteit.

Deze scriptie onderzoekt hoe scholen kunnen bijdragen aan het verhogen van holebitolerantie. In dat licht worden de positie van wetgeving, onderzoek en didactisch materiaal ten aanzien van LGBTQ+ onderwerpen in het onderwijs besproken. Hoewel de literatuurstudie aanwijst dat zowel expliciete (top-down) als impliciete (bottom-up) aandacht vereist zijn om queer thema’s in secundaire scholen te promoten, stuurt dit onderzoek vooral aan op een impliciet-geïntegreerde aanpak van LGBTQ+ onderwerpen in de concrete lespraktijk.

Naar aanleiding van een internationaliseringstraject, wordt binnen dit onderzoek Outdoor Education binnen het Belgische en Malagassische onderwijssysteem onder de loep genomen.

Er wordt ook aandacht besteedt aan de noden die leerkrachten ervaren om meer les te geven volgens dit onderwijsprincipe. Op basis van deze resultaten werd een heel draaiboek met kant- en klare lesfiches voor de 3de graad lager onderwijs opgesteld.

Verder wordt ook het effect van Outdoor Education op het klashouden van de leerkracht onderzocht.

Bij een begaafde steekproef (IQ > 120) uit het Vlaamse project TALENT, wordt er nagegaan in welke mate en waarom deze doelgroep onderpresteert. Specifiek wordt er een model getoetst, met behulp van model- en padanalyses, waarin psychologische controle van de ouders, faalangst en gecontroleerde motivatie gelinkt zijn met onderpresteren.

Deze scriptie introduceert twee nieuwe methoden om de negatieve effecten te verminderen die gepaard gaan met het gebruik van willekeur als een selectiecriterium voor toewijzingsproblemen van studenten aan scholen. Beide methodes bepalen de kans waarmee een bepaalde toewijzing geselecteerd zal worden als de finale toewijzing. De prestaties van beide methodes wordt beoordeeld op gegenereerde data en op data van Antwerpen en Gent.

Support Your Future werd ontworpen voor leerlingen vanuit het secundaire onderwijs om hen te sensibiliseren rond een gezonde leefstijl. Op basis van motivatie en herhaling leren de jong volwassenen omgaan met voeding, beweging en hygiëne.

Mijn onderzoeksdoel is het geven van kennis en inzichten over het schaatsen en deze ook vertalen naar de onderwijspraktijk via een cursus. Door middel van deze didactisch onderbouwde cursus wil ik een bijdrage leveren aan de oplossing van het praktijkprobleem. De geïnteresseerde leerkrachten konden via de enquête hun contactgegevens achterlaten om toegang te krijgen tot de cursus. De cursus wordt bezorgd via een link naar de website of via e-mail.

We onderzochten hoe we laagtaalvaardige leerlingen konden motiveren om te lezen. Daarbij keken we naar anderstalige leerlingen en breder naar leerlingen die in het algemeen onze Nederlandse taal niet onder de knie hebben.
We besloten zelf in samenwerking met professionele auteurs een literatuurhandboek te ontwikkelen. Het literatuurhandboek is inhoudelijk motiverend, maar is door de eenvoudige taal haalbaar voor de leerlingen.