Scriptiebank overzicht

Nederlands alternatief evalueren in de eerste graad van het secundair onderwijs

“Mevrouw staat dat op punten?” Deze uitspraak horen we vaak in het onderwijs. We merken dat leerlingen vooral leren om de punten en minder vanuit de bezorgdheid om hun eigen leerproces. Toch is dat laatste essentieel met het oog op levenslang leren. Met mijn eindwerk ontwerp ik een gebruiksvriendelijk, alternatief evaluatiesysteem waarin ik gebruik maak van woordelijk feedback in plaats van punten om het leren en de motivatie van leerlingen te bevorderen. Woorden zeggen immers meer dan een punt.

In Vlaanderen is gering onderzoek beschikbaar over hoe de aanwerving/selectie van schoolleiders in het Vlaams secundair onderwijs gebeurt. Het doel van dit onderzoek is om te weten te komen hoe professioneel de aanwerving van schoolleiders gebeurt in Vlaamse secundaire scholen. Dit door rekening te houden met een grotere concurrentie (spanning vraag en aanbod) op de arbeidsmarkt en de dalende leerlingenprestaties in het secundair onderwijs in Vlaanderen. Daar het leiderschap van een schoolleider significant gerelateerd is aan de prestaties van leerlingen kan het succesvol aanwerven van een performante schoolleider zeer relevant zijn voor het verbeteren/versterken van de onderwijskwaliteit. Om dit te onderzoeken is op basis van academische inzichten inzake HRM-praktijken omtrent rekrutering, selectie en onboarding nagegaan in welke mate het aanwervingsproces professioneel/academisch onderbouwd gebeurt volgens de actuele state-of-the-art van de wetenschappelijke inzichten. Een vragenlijst is verstuurd naar schoolbesturen overheen alle gewone secundaire scholen in Vlaanderen. Uit dit onderzoek is gebleken dat er in de Vlaamse secundaire scholen mogelijkheden tot verbetering zijn om de aanwerving van schoolleiders verder te professionaliseren. Een belangrijke verklaring is dat de schoolbesturen (te) veel vrijheid hebben in het kiezen hoe (professioneel) dat de aanwerving van een schoolleider verloopt.

We leven in ontwrichtende tijden. Volgens de sociale innovatietheorie Theory U (Otto Scharmer, Massachussets Institute of Technology, MIT) hebben we daarom een 4.0 Onderwijs nodig, een ondernemende, co-creatieve, participatieve manier van leren die de student en zijn hoogst mogelijke potentieel centraal stelt. In dit praktijkonderzoek wordt onderzocht wat de impact van zo'n leeromgeving is op de leerapproach van leerlingen (kwantitatief onderzoek) én op de aanpak van de leerkracht (kwalitatief onderzoek). Uit het onderzoek blijkt dat de 4.0. aanpak een positieve impact heeft op de leerapproach van leerlingen én dat de leerkracht anders voor de klas staat.

In onze snel veranderende maatschappij dient ook het onderwijs mee te evolueren. Binnen de leeromgeving speelt de docent een belangrijke rol. Het gedrag dat een docent stelt, heeft invloed op de relatie tussen student en docent enerzijds en, op onrechtstreekse wijze, op de motivatie van de student anderzijds. In het voortgezet onderwijs is er reeds veel bekend over de invloed van de docent-studentrelatie maar in het hoger onderwijs is hier nog weinig onderzoek naar gedaan. Het doel van dit praktijkonderzoek is te achterhalen welke docentgedragingen in het hoger onderwijs volgens studenten een positieve invloed hebben op de docent-studentrelatie, welke betekenis studenten hieraan toekennen en welke invloed dit heeft op hun motivatie. Vervolgens gaat dit onderzoek na welke verschillen er zijn in perceptie tussen docenten en studenten betreffende het docentgedrag.
Via twee vragenlijsten en een focusgroep werd data verzameld bij eerstejaars bachelorstudenten TEW en hun wiskundedocenten aan de Universiteit Antwerpen. Uit de antwoorden op de eerste vragenlijst bleek dat studenten voornamelijk leidend docentgedrag prefereerden gevolgd door helpend/vriendelijk en begrijpend docentgedrag. De focusgroep bevestigde deze resultaten enerzijds, maar voegde ook de meerwaarde van een meer terughoudende docent toe waardoor de student meer zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en vrijheid verkrijgt afhankelijk van de werkvorm. De tweede vragenlijst peilde naar de percepties van de docenten en studenten betreffende de waargenomen geprefereerde docentgedragingen. Beschrijvende statistiek en t-testen toonden grotendeels significante discrepanties tussen de percepties van docenten en studenten. Volgens studenten voldeden de meeste docenten in grote mate aan het geprefereerde docentgedrag maar de inschattingen van de docenten varieerden onderling sterk.
De resultaten van dit onderzoek kunnen een aanknopingspunt vormen voor een grootschalig onderzoek naar docent-studentrelaties in het Vlaams hoger onderwijs. Dit ter verbetering van de onderwijskwaliteit en in functie van de professionalisering van docenten om een bewustwording te creëren over de invloed van hun gedrag.

Mijn scriptie stelt de vraag naar de benadering van literaire tekstfragmenten in handboeken Nederlands in het zesde middelbaar van het algemeen secundair onderwijs in Vlaanderen. Daarmee samenhangend wordt ook de "schoolcanon" onderzocht: welke auteurs komen nu precies in de handboeken aan bod?

Participatief ontwerponderzoek naar hoe professionals door het volgen van een MOOC beter aan kunnen sluiten bij ouders met een licht verstandelijke beperking. In de scriptie is ook een link terug te vinden van de MOOC die is ontworpen naar aanleiding van het onderzoek.

In deze kwantitatieve studie wordt de invloed van instructionele kwaliteit op twee attitudes van leerlingen in het Vlaamse lager onderwijs ten opzicht van wiskunde bestudeerd: plezier in wiskunde en academisch zelfconcept voor wiskunde. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van de vragenlijsten voor leerlingen uit het TIMSS-onderzoek van 2015.

De rol van de ouders in het onderwijs wordt steeds belangrijker. De overheid moedigt de samenwerking tussen school en ouders aan. Hoe kunnen ouders en scholen de handen in elkaar slaan, om tot een goed partnership te komen?
De opvoeding van de kinderen gebeurt niet alleen meer thuis, maar ook op school. Ouders zijn erg verbonden met de veilige en goede toekomst van hun kinderen. Hierdoor kunnen zij vragen en zorgen hebben. Scholen kunnen hierin ouders helpen, om antwoorden te vinden.
Scholen kunnen het best om dit partnership te bekomen, ouders erkennen in hun opvoeding, cultuur, stijl en maatschappelijke invloeden. We moeten de opvoeding zien als een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Op deze manier kan het kind de alle kansen krijgen op groei en ontwikkeling.
Als onderwijs en opvoeding goed op elkaar zijn afgesteld heeft dit een invloed op het gezin-, de thuissituatie en het schoolleven. De betrokkenheid van de ouders bij de schoolloopbaan van hun kinderen kent verschillende factoren. Om de betrokkenheid bij ouders te verhogen is het voor scholen erg belangrijk om zo laagdrempelig mogelijk te werken. Op deze manier kunnen ouders steeds bij de school terecht.
Een school die voor vragen, tips, een luisterend oor biedt en openstaat voor ouders, verhoogt het gevoel van betrokkenheid. Voor deze goede samenwerking speelt communicatie met de ouders een grote rol. Ouders kunnen naar scholen toe op verschillende manieren communiceren. Dit is sterk afhankelijk van hun vraag, probleem, taalvaardigheid, enzovoort.
Als gezinswetenschapper is het erg belangrijk om in deze verschillende situaties de verworven communicatie opgang te houden en te bevorderen. Het is erg doorslaggevend om als school extra inspanningen te leveren naar ouders die moeilijk bereikbaar zijn. Ouders kunnen om verschillende redenen de stap naar de school moeilijk of niet zetten. Om deze communicatie te bevorderen kan een herwerking van de info- brochure voor laagtaalvaardige ouders een grote meerwaarde bieden. Men kan deze verstaanbaar en begrijpbaar maken door pictogrammen te gebruiken.
Om ouders de school op een andere manier te laten zien en kennen, kan de opening van een oudercafé en het geven van info- avonden een grote meerwaarde bieden. De info- avonden kunnen opgebouwd worden rond allerlei maatschappelijke thema’s of gericht op vragen van de ouders. Ik werkte met veel aandacht een info- avond uit met betrekking tot gezonde voeding, wat zit er in mijn brooddoos. Zo kunnen ouders ook met elkaar in contact komen en is het mogelijk om onderling steun en antwoorden te vinden bij opvoedingsvragen en/ of problemen. Samen met andere ouders in contact komen, geeft een gevoel van verbondenheid. Zo kunnen ouders ervaringen uitwisselen en elkaar tips geven. De school kan op deze manier een “brede” school worden. De school wordt een open leer- en ontmoetingscentrum, waarin er plaats is voor de samenwerking met de lokale gemeenschap.
Zo dragen scholen en ouders samen de opvoeding, in een steeds veranderende maatschappij. Door samen met de ouders en lokale partners, …de schoolpoorten open te zetten, krijgt de school het vertrouwen terug van de ouders. Het kind krijgt op deze manier de maximale ontwikkelingskansen, op termijn heeft dit ook een grote invloed op de kwaliteit van het aangebonden onderwijs.

Kolonies voor zwakke kinderen: een vergeten onderdeel in onze Belgische geschiedenis. Dit onderzoek brengt in kaart hoe men keek naar kinderen in de model-heropvoedingskolonies van het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn tussen 1919 en 1987, en concludeert dat onze kijk op kinderen helemaal niet zo sterk veranderd is als we denken.

Aan de hand van een ontwerp die bestaat uit 5 stappen onderzochten we of kinderen zelfstandiger conflicten oplossen aan de hand van computationeel denken op de speelplaats.

De scriptie 'Studiekeuze in beeld' onderzoekt video als mogelijk hulpmiddel voor het probleem rond studiekeuze. De scriptie is geschreven aan de hand van een video die de opleiding Grafische & Digitale Media (AP Hogeschool) in beeld brengt.

Inloopteam Zuidrand ontwikkelde een instrument om stress te meten bij ouders met een migratieachtergrond. In dit onderzoek worden gerelateerde thema's behandeld in de literatuurstudie, en wordt aan de hand van 3 onderzoeksmethoden de betrouwbaarheid en validiteit nagegaan en wordt tevens onderzocht of het testinstrument afgestemd is op de doelgroep.

We leren een taal door deze te horen, te lezen, te spreken … Voldoende blootstelling aan een taal draagt dan ook bij tot het leerproces. Vertrekkend vanuit dit gegeven, onderzocht ik de mogelijkheid om audioboeken te gebruiken in een EFL-klas in het volwassenenonderwijs, met als doel de cursisten een extra hulpmiddel aan te bieden om zich nog meer onder te dompelen in de Engelse taal.

In deze scriptie wordt onderzocht waarom de genderneutrale opvoeding weerstand opwekt in onze samenleving. De voornaamste reden is omdat velen de term gender, dat slaat op de ideeën over meisjes en jongens, vaak verwarren met de sekse of het biologisch geslacht.

Het ontwikkelen van methodieken om aan tevredenheidsmetingen te doen bij kinderen van 6 tot 12 jaar met een verontrustende opvoedingssituatie, verblijvend in vzw Kompani.

In deze bachelorproef zoek ik een antwoord op de vraag hoe de relatie leerkracht kan versterkt worden. Dit onderzoek past binnen het sociaal werk omdat het gericht is op het verbeteren van het welzijn van zowel leerlingen, leerkrachten als omkadering. Een goede relatie bevordert de sociale cohesie binnen een school en het welzijn van de leerlingen.
9 diepte-interviews met leerkrachten over hoe zij de relatie met hun leerlingen ervaren - hoe het momenteel loopt, wat zijn aspecten die ze momenteel als ondersteunend ervaren, wat bemoeilijkt de uitbouw van een goede leerkracht-leerling relatie, welke aspecten kunnen versterkt worden, was vroeger alles beter en ten slotte: wat zijn voor hen mogelijke antwoorden - gaven mij inzicht in de ervaren pijnpunten.

Van jongs af aan komen kinderen in aanraking met de digitalisering. Hierdoor is het belangrijk om hen reeds vanaf jonge leeftijd kennis, inzichten en vaardigheden te laten opdoen met deze vernieuwende aspecten.

Om de werkdruk voor de leerkracht te verlagen is efficiënt werken belangrijk. Grondig en correct evalueren van spreekopdrachten in het onderwijs is een tijdrovende zaak. Kunnen spreekopdrachten met de tool ForAllRubrics grondiger en minstens even betrouwbaar worden en met
minder tijd?

In kinderopvang vzw Wieltjeshove hebben wij, acht studenten uit het studiegebied Sociaal Agogisch Werk uit Vives Hogeschool Kortrijk, onze bachelorproef uitgewerkt. Ons doel was om ontmoeting tussen ouders in de kinderopvang te stimuleren. Het proces en de resultaten kan u hier uitgeschreven terugvinden.

De CLIK-methode (Coöperatief Leren In Klas) is een eenduidig systeem om groepswerk te organiseren binnen de lagere school. Het werd specifiek ontwikkeld voor de ASS-klas, maar is ook binnen het reguliere onderwijs inzetbaar.

In dit onderzoek wordt gefocust op een persoonlijke ervaring met angst en depressie, welke in dit werk wordt benoemd als het ‘monster’. Via een auto-etnografisch onderzoek worden de persoonlijke ervaringen beschreven aan de hand van key incidents, die systematisch geanalyseerd worden om zo de sociale en culturele ervaringen van de betrokkene beter te begrijpen, alsook de lezers te sensibiliseren om zich dieper in te leven in mensen die anders zijn.

Voor onze bachelorproef stapten we af van de klassieke manier van individueel lesgeven. We wilden specifiek experimenteren met STEM en co-teaching door ze aan elkaar te koppelen en aldus in teamverband ons vakoverschrijdend ‘Vissen-STEM-project’ uit te voeren. Daarbij stelden we ons de vraag in hoeverre de combinatie van deze twee werkvormen het welbevinden van zowel leerlingen als leerkrachten zou verhogen. Om tot de beste studie te komen, hebben we dit project eerst alleen uitgevoerd en nadien in co-teaching met een grotere klas.

Sinds het oprichten van het Nationaal Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (NSKO) in 1957 kende de onderwijskoepel verschillende vernieuwingen; zo ook onze Modeopleiding. De laatste vernieuwing gebeurde in september 2016. Deze vernieuwing binnen de 3de graad BSO Moderealisatie en –verkoop is dan ook de aanleiding geweest voor mijn onderzoek.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen (KOV) ontwierp een actueel leerplan met een nieuwe visie. Deze richt zich voornamelijk op 5 overkoepelende pijlers : Projectmatig en conceptueel werken, Recycling en upcycling, Vakoverschrijdend werken, Trend en lifstyle en de centrale plaats van de leerling.
KOV verwacht van de scholen over heel Vlaanderen die de optie 3de graad BSO Moderealisatie en –verkoop aanbieden dat ze met deze visie les geven.
De leerkrachten dienen zélf didactisch materiaal te ontwerpen en dit te koppelen aan lesdoelen die gelinkt zijn aan de leerplandoelen opgesteld in het leerplan 3de graad BSO Moderealisatie en –verkoop.
Door het gemis aan universeel cursusmateriaal dient een leerkracht zelf het leerplan te interpreteren en de visie te verwerken.
Tijdens het onderzoek hebben we gemerkt dat dit moeilijker is dan het lijkt.
Het werd duidelijk dat de leerkrachten ondersteuning kunnen gebruiken bij het opstellen van didactisch materiaal.
De conclusie om een ondersteunende handleiding op te stellen was voor de hand liggend. Deze wordt met hedendaagse ideeën gekoppeld aan actuele voorbeelden uit de modewereld om zo eigen cursusmateriaal te kunnen opstellen. Er is een lijst met richtlijnen bijgevoegd waar de leerkrachten hun projecten aan kunnen toetsen.
Eerst diende ik de visie van KOV te doorgronden aan de hand van het bestuderen van zowel het oude als het nieuwe leerplan en het gesprek met Isabelle Tack (pedagogische begeleidster) ter verduidelijking en aanvulling.
Ook diende er een grondige literatuurstudie te gebeuren om de exacte inhoud van de 5 pijlers te begrijpen.
Vervolgens heb ik een gesprek met Sarah Casier gehad. Zij geeft bijscholingen aan leerkrachten met betrekking tot het cursusmateriaal en de nieuwe visie binnen het modeonderwijs.
Er is bij een 30-tal Vlaamse leerkrachten een enquête afgenomen zodat hun meningen vergeleken kunnen worden en de noden kunnen worden opgelijst.
Als laatste ben ik de voorbeeldschool Ursulinen Mechelen gaan bezoeken die de vernieuwing optimaal benut.
Al deze stukjes hebben bijgedragen tot het ontwerpen van de ondersteunende handleiding.

Maar hoe komt het dat fake news zo’n hoge toppen scheert? Schiet de kritische geest van de gemiddelde burger te kort? Maatschappelijke problemen worden logischerwijs vroeg of laat teruggekaatst naar het onderwijs. Want nog effectiever dan menselijk gedrag aanpassen, is de generatie van morgen simpelweg de juiste, kritische ingesteldheid al meegeven. Wij onderzochten in hoeverre het onderwijs al mee op de kar zit in de strijd tegen fake news.

Muziekwerkers in de Ouderenzorg als draagvlak voor een re-actieve levenskwaliteit. Een innovatieve opleiding & wederzijdse ondersteuning binnen een werkgroep Muziek In Zorg. Positieve opwaartse spiralen creëren in de ouderenzorg van vandaag en morgen.

Het probleem van school burn-out bij tieners is een uitdaging voor onze samenleving. In deze scriptie werd onderzocht hoe men op een ethische wijze een technologie kan ontwerpen die inspeelt op de hersenwerking van tieners die lijden aan een burn-out, opdat we ze op een positieve wijze kunnen motiveren om te leren en zich te ontwikkelen.

Karen Van Horen deed onderzoek naar gender-gerelateerd geweld op scholen in Cambodja. Ze onderzocht de prevalentie van gender-gerelateerd pesten, fysieke straffen en seksueel geweld. Haar onderzoek geeft de beginsituatie weer voor een project van VVOB vzw, waarin lokale leerkrachten en directeurs zullen opgeleid worden in gender-responsief onderwijs.

'(Standaard)nederlands: de sleutel tot integratie in Vlaanderen?' is een sociolinguïstisch-etnografische studie naar de implementatie van het NT2-beleid bij volwassen nieuwkomers en de effecten ervan op hun interacties met moedertaalsprekers.

Onderzoek naar de feminisering van het Vlaams onderwijs. Welke gevolgen er mogelijk zijn op cognitief en sociaal-emotioneel vlak voor de leerlingen. Alsook naar mogelijke initiatieven om meer mannen het onderwijs in te krijgen.

Het begrip dementie is sinds enkele jaren sterk aanwezig in mijn persoonlijk leven en verschijnt steeds meer in de media. Veel mensen beseffen niet dat de zorg voor mensen met dementie niet te onderschatten is. Mantelzorgers zijn een onmisbare schakel in de ondersteuning ervan. De voorbije decennia is het begrip mantelzorg positief geëvolueerd en krijgen mantelzorgers steeds meer erkenning (bv. Dag van de Mantelzorg). Dit is niet genoeg. De “vanzelfsprekende zorg” die mantelzorgers lijken op te nemen, is toch niet zo vanzelfsprekend. Uit onderzoek blijkt dat het belangrijk is dat mantelzorgers ondersteund worden bij hun noden en behoeften. Het vinden van juiste info en hulpbronnen is er één van. De sector ouderenzorg is mee geëvolueerd, mede door het gebruik van apps. Tot op heden bestond er nog geen mantelzorgapp. Samen met mantelzorgers van mijn stageplaats heb ik een mantelzorgapp ontwikkeld. Via vragenlijsten en interviews heb ik de inhoud van de app vorm gegeven en het gebruik van de app geëvalueerd.