Scriptiebank overzicht

In 'De Architectuur van de Stad' van Aldo Rossi wordt de existentie voorgesteld van een
gedeelde essentie tussen het menselijk lichaam en de stad, waarbij beide een evolutie
doorgaan die gevormd wordt door unieke ervaringen. Net zoals het menselijk lichaam sporen van trauma kan bewaren, herinnert een stad zich haar verleden via de gebouwde omgeving. Als trauma een diepgaand effect kan hebben op het menselijk lichaam, wat is dan het effect van een traumatisch verleden op de stad en haar inwoners? Deze masterproef verkent de complexe kruispunten tussen koloniale geschiedenissen, traumatische herinneringen, stedelijke landschappen en rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali. De centrale vraag luidt: Hoe beïnvloedt het voortlevende verleden van een traumatische geschiedenis de stedelijke landschappen, faciliteert het de exploitatie van trauma voor toerisme en belemmert het de zoektocht naar rechtvaardigheid in Singapore, Phnom Penh en Bali?
Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, start deze masterproef haar analyse met het onderzoeken van de langdurige impact van koloniale interventies op demografische evolutie, etnisch evenwicht en raciale ondertonen. Diep ingaand op het traumatische verleden van de genocide onder het Khmer Rouge-regime, worden verdrongen herinneringen, zelfcensuur en herinneringspolitiek ontrafeld. Daarnaast behandelt het de vergeten genocide van 1965 in Bali en verkent het de verbanden tussen oorlog, seksueel geweld en architectuur, inclusief een analyse van Singaporese comfortvrouwen. Deze masterproef beschouwt stedelijke ruimtes als palimpsesten, waarbij de uitwissing van visuele informatie en het behoud van onvertelde verhalen in landschappen die fungeren als actieve herdenkingsmonumenten worden benadrukt. De verkenning strekt zich uit tot de vormgevende factoren van het stedelijke landschap van Phnom Penh, van het Franse koloniale tijdperk tot de post-Khmer Rougereconstructie. Diepgaand wordt het concept van de tabula rasa bevraagd, waarmee percepties van Singapore als een homogene stad in twijfel worden getrokken. De exploiterende link tussen toerisme en trauma wordt kritisch onderzocht, waarbij de transformatie van Bali tot een paradijs en de complexiteiten van thanatoerisme in Cambodja worden ontrafeld. De masterproef sluit af met een diepgaande verkenning van de transcendentie van herinneringen en de zoektocht naar overgangsrechtvaardigheid, waarbij specifieke initiatieven in Cambodja en Bali worden belicht, terwijl maatschappelijke uitdagingen die vooruitgang in Singapore belemmeren, worden erkend.
Deze masterproef concludeert door de nadruk te leggen op het belang van het verbreden van de definitie van het archief via de tegenstemmen van kunstenaars, het verbinden van de casestudies met het thema van 'herinneren wat vergeten is,' en het pleiten voor alternatieve wegen in lijn met het concept van 're-memory' van Toni Morrison.

Dit onderzoek gaat na hoe het schenkingsproces van het Kasteel van Gaasbeek door markiezin Arconati Visconti aan de Belgische Staat verliep aan het begin van de twintigste eeuw. De schenking hield naast het kasteel ook het park, de gronden, de collecties en een bijkomende som van 200 000 frank in. In dit onderzoek wordt bestudeerd welke motieven ze had om het landgoed aan verschillende mogelijke ontvangstpartijen aan te bieden.

Het karakter van de markiezin werd getekend door haar antiklerikale, patriottische en republikeinse waarden. Een groot deel van haar tijd spendeerde ze aan corresponderen, salons organiseren en het bevorderen van wetenschappen en kunsten, met bijzondere aandacht voor historische wetenschappen. Ze stond bekend als gulle weldoenster door haar uitgebreide verzamel- en schenkingspolitiek. Dit was mogelijk door de aanzienlijke erfenis, waaronder het Kasteel van Gaasbeek, die ze in bezit had gekregen na de dood van haar echtgenoot markies Giammartino Arconati Visconti in februari 1876. Vooral vanaf de jaren 1890 hield ze zich hier frequent mee bezig. Tijdens het Brusselse burgemeesterschap van Émile De Mot (1899-1909), kreeg de markiezin voor het eerst het idee om haar geliefde Kasteel van Gaasbeek weg te schenken. Het schenkingsproces stuitte echter op enkele obstakels. Pas na drie mislukte schenkingspogingen aan respectievelijk de stad Brussel onder De Mot, de Belgische Staat en koning Albert I, kon de werkelijke schenking kon plaatsvinden. Toen de markiezin de Belgische Staat voor een tweede keer benaderde om het kasteel aan te bieden, had ze namelijk meer succes. Uiteindelijk kon de schenkingsakte op 30 augustus 1921 ondertekend worden.

De schenking en haar motieven daartoe passen binnen de bredere schenkingspolitiek van de markiezin. Ten eerste waren haar kinderloze status als weduwe, haar fysieke verzwakking en haar confrontatie met vergankelijkheid door de dood van enkelen van haar dierbaren, drijfveren om bij haar schenkingspolitiek een versnelling hoger te schakelen. Daardoor paste haar schenking eveneens binnen de algemene schenkingspolitiek uit die tijdsgeest. Meer specifiek voor de schenking van het Kasteel van Gaasbeek was een eerste motief haar bewondering voor België door de dappere bescherming van Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog die ze daaraan toeschreef. Door bij te dragen aan de opbouw van het Belgisch nationaal patrimonium wilde ze haar sympathie uiten, hoewel ze België bleef bekijken met haar Franse blik. Ten tweede wilde ze het behoud van het kasteel op lange termijn verzekeren. Verder wilde ze bijdragen aan de bevordering van kunsten en wetenschappen. Daarnaast wilde ze de herinnering aan overleden geliefden eren, en hoopte ze ook dat het museum voor haarzelf attent bleef. Omwille van dit alles wenste ze dat de schenking zou leiden tot de creatie van een publiek museum, waar alle objecten van de collectie tentoongesteld zouden blijven.

De schenking leverde de markiezin veel dankbaarheid op. Tot op de dag van vandaag wordt ze herinnerd omwille van haar vrijgevigheid. Na de afronding van het proces doken er toch nog enkele problemen op. Zo maakten er nog enkele nazaten van de Arconati Visconti’s aanspraak op een deel van de schenking. De uitkomst daarvan is echter onduidelijk. Daarenboven vormde de benoeming van de eerste conservator ook voor discussies binnen de Ministerraad. Vooral een machtsstrijd tussen twee betrokken ministers lagen aan de basis van die spanningen. Ondanks die discussies was het uiteindelijk Georges Lockem die de eerste conservator werd en die functie dan ook bekleedde bij de opening van het kasteel-museum voor het publiek op 11 februari 2024.

Hoe ga je vandaag de dag om met de fysieke restanten van een oorlogsverleden? Passen deze nog in ons huidig landschap of moet er ruimte gemaakt worden voor elementen die wij vandaag net nodig hebben zoals meer groen en bossen?

De ruimtenoden en behoeften van vrouwen met een migratieachtergrond zijn onvoldoende geïntegreerd in mainstream stadsplanning. Als gevolg voelen zij zich in de publieke ruimte niet welkom of onveilig. De thesis onderzoekt in samenwerking met vrouwen met een migratieachtergrond hoe een genderinclusievere stad eruit kan zien.

Onderzoek naar de subalterne ervaring van de aidscrisis in België bij homomannen, zowel hivpositief als negatief, en de manier waarop zij hun herinneringen vorm geven.

Onderzoek naar de subalterne ervaring van de aidscrisis in België en de manier waarop homomannen, zowel hivpositief als negatief, hun herinneringen vorm geven.

Deze masterproef gaat over de beeldvorming van de humanist Justus Lipsius van 1853 tot 1947. Hij paste binnen de herdenking van grote historische figuren om de natiestaat te legitimeren. Voor Leuven, Overijse en Ath riep hij lokale trots op. Lipsius werd vooral geëerd als groots wetenschapper. Maar in 1909 vond de liberale pers hem helemaal niet erenswaardig en bekritiseerde zijn intolerantie.

Een onderzoek naar de afbeelding van edelstenen op schilderijen met bijbelvoorstellingen van de Vlaamse Primitieven. De motieven van zowel de schilder als zijn opdrachtgever worden onderzocht aan de hand van stenenboeken, de Bijbel, heiligenlevens en de panelen zelf.

Debatten over de herinnering en herdenking van 1989 zijn springlevend in Polen. Deze scriptie brengt het intergenerationele perspectief van Poolse migranten naar voren. Welke herinneringen aan de politieke transitie van Polen worden overgedragen bij Poolse migranten rond Antwerpen?

Een onderzoek naar het rouwproces van nabestaanden tijdens het afscheid nemen van een dierbare tijdens een palliatief sedatie proces.

Een belangrijk deel van de Belgische geschiedenis en een uniek stukje architectuur, namelijk een verdedigingsfort, herbestemmen tot een begraafplaats en een locatie om afscheid te nemen van dierbaren. Het gaat over het integreren van een fort in de huidige samenleving.

Fenomenologisch onderzoek naar de context en representatie van paspoortfoto's in vreemdelingendossiers van joodse slachtoffers van Wereldoorlog II. De som van vier casussen vormt een vraagstelling naar de perceptie en representatie van paspoortfoto's in het kader van de herdenking van de Shoah.

In deze thesis werd er gekeken naar zogenaamde "vergoddelijkte Japanse Krijgshelden". Aan de hand van twee instanties van zulke krijgshelden werden de mechanismes achter hun vergoddelijking en de significantie van deze helden onderzocht.

Door de restrictieve wetgeving en het gewelddadige politieoptreden tegen (on)aangekondigde demonstraties, wordt de protestruimte van Russische opposanten steeds verder ingeperkt. De opstandig stemming die de repressie wist te overleven, vond steeds meer verklanking in kleine, symbolische eenpersoonsacties. In het onderzoek gaan we op zoek hoe het eenmansprotest in de voorbije tien jaar de tactiek bij uitstek werd van vreedzaam, anti-regime protest.

Vanuit historisch en architectuur theoretisch onderzoek wordt in deze masterscriptie het huidig grond consumerende ruimtelijk model van de begraafplaats in vraag gesteld. ‘Dodensteden’ is een theoretische, grafische en ontwerpmatige zoektocht naar een actueel relevant typologisch model voor de het ritueel van de dood in de eenentwintigste eeuw. Als synthese van dit onderzoek wordt een concreet ontwerp van een nieuw begraafplaats uitgewerkt waar de rituelen van de dood en carnaval, sereniteit en feest samen komen in het verlengde van de stedelijke publieke ruimte van Maastricht.

We leven in een hectische wereld.Een contemplatieve plek en een hedendaagse pelgrimsroute bieden antwoord aan de hectiek van het dagelijkse leven.

Deze masterproef ontstond vanuit diepte interviews van 15 personen uit 8 families van kinderen en kleinkinderen van invalide soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Uit hun herinneringen aan hun (groot)vader komt naar voor dat de oorlog niet enkel destijds leefde, maar vandaag nog steeds voelbaar is in onze maatschappij.

Deze narratieve studie onderzoekt de betekenis van online rouwen van nabestaanden van zelfdoding in een besloten Facebook groep. Middels verhalen en schriftelijke interacties op Facebook met lotgenoten krijgen innerlijk beleefde rouwgevoelens ruimte. Het collectief online delen van verhalen kan als rouwritueel gezien worden, dat bestaande ideeën over hoe rouw eruit behoort te zien naar de achtergrond doet verdwijnen.

Van juli 1965 tot februari 1968 was Marguerite De Riemaecker-Legot de eerste vrouwelijke minister van België. Als de eerste historische studie over De Riemaecker-Legot heeft deze verhandeling aandacht voor zowel haar beleid als de manier waarop de pers over haar en haar beleid schreef.

Een koffer (totaalpakket) voor leerkrachten in het lager onderwijs:
- 9 ingesproken verhalen (met muziek en achtergrondgeluiden) over Sam. Sam is een herdershond die de hele oorlog meemaakt en vertelt aan de leerlingen
- een Samlied
- een handleiding voor de leerkracht met muzische verwerkingen na elk verhaal, achtergrondinformatie, ...
- 10 voorwerpen die gelinkt worden aan het verhaal (een klomp, een helm, een bebloed doek, ...)
- leerlingenboekjes waarin Sam kort zijn verhaal samenvat (met tekeningen). De leerlingen schrijven hier niet. Het is eerder een herdenking aan het verhaal
- een handpop van Sam (kan gebruikt worden tijdens lessen)

Dit eindwerk is gemaakt voor de provincie West-Vlaanderen en wordt nog steeds uitgeleend door leerkrachten. We wonnen met dit eindwerk de Bachelorproef en de Innovation Awards.

Deze masterthesis behandelt twee aspecten van het transitionele justitie- en verzoeningsproces: enerzijds de forensische archeologie, haar technieken, toepassing en belang voor internationale strafhoven zoals het ICTY en het ICTR, en anderzijds de inspanningen om gebeurtenissen te memorialiseren, en hun impact op de gemeenschap. Beide onderdelen worden benaderd vanuit een algemeen oogpunt via een theoretisch kader dat telkens toegepast kan worden op de gekozen case study, namelijk de genocide tegen de Tutsi in Rwanda uit 1994.

Het (fictieve) trauma van de collaboratieIn mei 2015 herdacht Europa de zeventigste verjaardag van de capitulatie van nazi-Duitsland, die het einde van de Tweede Wereldoorlog inluidde. Dit jubileum ging in België tamelijk onopgemerkt voorbij. Een zo karige interesse is opmerkelijk, want uit enkele recente relletjes in politiek en media blijkt dat de Tweede Wereldoorlog voor de Belg nog altijd brandend actueel is.

De Groote Oorlog herbeleefd. De impact van Wereldoorlog I op de tijdsgeest en de weergave ervan in Vlaams theaterWie kent nu niet iemand die de Musical 14-18 van Studio 100 gezien heeft, het boek Oorlog en Terpijn van Stefan Hertmans heeft gelezen of het In Flanders Fields Museum in Ieper heeft bezocht? Met het herdenkingsjaar in 2014 werd volop op de Eerste Wereldoorlog ingezet. En dat niet alleen in het commerciële discours. Ook binnen het theater maakten verschillende gezelschappen een voorstelling waarin rechtstreeks of onrechtstreeks naar de Eerste Wereldoorlog werd verwezen.

België: dé internationale hotspot voor herdenkingIeper ziet zijn toerisme groeien. En niet direct vanwege de imposante kathedraal of het prachtige stadhuis. Ieper is dé hotspot als het gaat om de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Ieper heeft een rijke historie. De Eerste Wereldoorlog is daar een belangrijk onderdeel van. Niet ver van het centrum werden er vijf veldslagen uitgevochten waardoor er maar liefst 600.00 doden vielen. Nationaal karakterBelgië kreeg tijdens de oorlog hulp van soldaten uit Engeland, Australië, Canada, India, Zuid Afrika en Nieuw Zeeland.

‘Poor Little Belgium’: de juridische verwerking van de Duitse oorlogsmisdaden in België na de Eerste Wereldoorlog“De menschen zijn opgewonden, Er dreigt geen revolutie, maar als zij de attendu’s van het vonnis lezen, dan kookt hun bloed.” – Een reactie op het proces tegen Max Ramdohr in Leipzig, De Standaard (13 juni 1921) ‘The Rape of Belgium’Wat zeggen de strafprocessen van Leipzig u? De kans is groot dat u op deze vraag ‘niets’ moet antwoorden.

De vertaling van verloren stemmenTweede Wereldoorlog, Keulen, januari 1941. De kelder van het Gestapohoofdkwartier te Keulen zit voller dan ooit. De gevangenen zitten tegen elkaar aan gedrukt en zoeken naar een laatste adem om hun laatste boodschap neer te pennen. Met spijkers, vingernagels en stukken steen krassen ze een laatste uitroep van liefde, angst of hoop in de muren van hun cel.

“Vrijheid of Dood!” De herinnering aan de Geuzen in negentiende-eeuws BelgiëNa de onafhankelijkheid van 1830 voelde de nieuwe natiestaat België de nood zichzelf ten opzichte van zowel inwoners als buitenwereld te legitimeren. Toneel vormde het ideale medium, terwijl de toegeëigende vaderlandse geschiedenis de stof leverde.In de ogen van Vlaamse letterkundigen was België een samenvoeging van twee taalkundige en culturele sferen. Door het Vlaamse element extra in de verf te zetten, onderscheidde het Belgenland zich van het “Hollandse” Nederland en Franse invloed.

2014 stond centraal voor de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Heel wat herdenkingstoeristen zakten af naar de Westhoek. 774 500 om precies te zijn (Westtoer, 2015). Toch begon de Eerste Wereldoorlog in de Martelaarsteden, een vaak vergeten onderdeel van de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog (Serrien, 2012; Bauwens, 2013). Daarom is het een interessant gegeven om onderzoek te voeren naar de ‘underdog’ steden.

Oorlog in een speelgoedkoffer“To prevent things like this from happening. To make people think twice before resorting to violence to resolve issues.” (Historic Royal Palaces, 2014)De Groote Oorlog is geen onbekend begrip in de basisschool. Elk schooljaar komt wel een aspect uit dit thema aan bod. Zeker nu, met de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, worden heel wat leerlingen in dit thema ondergedompeld. Zeer vaak worden de leerlingen met grote historische feiten, diverse data en belangrijke personen uit deze oorlog geconfronteerd.

De Blauwe soldaten van Haller: strijders, patriotten, volkshelden.We schrijven het jaar 1917. Al drie lange jaren houdt een bloedig conflict de wereld in een nietsontziende wurggreep. De relatieve politieke stabiliteit van de laatste decennia lijkt meer dan ooit een vaag idee uit het verleden. Bondgenootschappen van weleer zijn verbroken en van vrede is er nog lang geen sprake. Het Europese continent is het belangrijkste strijdtoneel van deze ‘Groote oorlog’. Aan het westelijk front heeft het conflict al zeer snel het karakter van een vastgeroeste stellingenoorlog verworven.